Her yıl akciğer kanserinden ‘Avrupa’da bir küçük şehir’ kayboluyor

Avrupa’da her yıl küçük bir şehir, esas olarak bir erkek hastalığı olarak kabul edilen akciğer kanseri nedeniyle kaybediliyor.

Girit Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Profesörü ve Yunan Göğüs Hastalıkları Derneği Başkan Yardımcısı Nikos Canakis’e göre, vakaların yaklaşık yüzde 80’i erkeklerde ve yaklaşık yüzde 20’si kadınlarda görülüyor.

Profesörün belirttiği gibi, 2020 yılında küresel bir kayıt defterinde uluslararası olarak kaydedilen toplam kanser sayısı yaklaşık 20 milyondu ve 10 milyon ölüme neden oldu.

‘Bu 20 milyonun yaklaşık iki milyonu, yüzde 11,5’i akciğer kanseriydi. Ancak akciğer kanserleri toplam kanser sayısının yüzde 11,5’i ile yeni vaka olarak yer alırken, yaklaşık 1,8 ölümümüz var. Yani, ölüm oranı yüzde 20’ye ulaşıyor. Bu nedenle, akciğer kanseri sadece yaygın değil, aynı zamanda ölümcül olan bir kanserdir. Avrupa’da her yıl 500.000 yeni akciğer kanseri vakası ortaya çıkıyor ve bunların 385.000’i ölüm ile sonuçlanıyor.’

Canakis, Yunanistan’da yılda 10.000 yeni akciğer kanseri vakası olduğunu ve bu oranın 1 kadına 4 erkek olduğunu söylüyor.

‘Girit Üniversitesi’nde 1992’den beri çok güvenilir bir Pankreas Kanseri Kayıt Defteri düzenleniyor ve bunun Yunanistan’da başka hiçbir yerde olmadığına inanıyorum ve muhtemelen dünyadaki en doğru kayıtlardan biri. Girit Kanser Kayıt Merkezi, Profesör Vlahonikolis tarafından oluşturuldu ve şu anda Genel Tıp ve Temel Sağlık Hizmetleri Profesörü Christos Lionis tarafından yönetiliyor. Merkez’in verilerinin Yunanistan’ın bir kısmını, belki de küçük farklarla tamamını temsil ettiğini düşünebiliriz. Bununla birlikte, 1992’de Girit’te 100.000 kişi başına 449 yeni kanser vakasının görülmesi gösterge niteliğindedir. 2022’de 100.000 kişi başına 524 vaka kaydedilmiş. Yani neden ve organ ne olursa olsun kanserlerde 30 yılda yüzde 17 artış. Ve 1992’de 100.000 kişi başına 189 ölüm olan ölüm oranı, otuz yıl sonra yüz bin kişi başına 211’e çıktı. Vakada artış yüzde 17’ye ulaşırken, ölümde yüzde 11,6’lık artış gösteriyor. Orantılı olarak bu iki sayı, son otuz yılda kanserleri tedavi etmede biraz daha iyi olduğumuz anlamına geliyor. Tüm bu kanserlerin yaklaşık yüzde 60-64’ünü akciğer kanseri oluşturmaktadır, yani en yaygın olanıdır. Hemen ardından sırasıyla ve sıklık sırasına göre meme, prostat, kolon, karaciğer ve intrahepatik safra kanalları ve mesane kanseri gelmektedir’.

En yaygın ve en ölümcül kanserlerden biri olmasına rağmen henüz tarama programına alınmayan akciğer kanseri taramasına gelince, profesör bunun büyük Ulusal Kanser Önleme Programına dahil edilmesi gerektiğini söylüyor.

‘Bu erken teşhis ve önleme için var olan metodolojiler zaman alıcı ve mali açıdan çok hassas olduğu için nesnel zorluklar var. Ve şu anda Yunan pulmonoloji derneği, Radyoloji ve Göğüs Cerrahisi Derneği ile işbirliği içinde, düşük radyasyonlu BT’nin Ulusal Önleme Programına dahil edileceği kriterleri hazırlıyor. EPE, belirli bir popülasyonda yapılması gereken tarama için önerilen kriterleri kamu ve ulusal kurumlara sağlamaya hazırlanıyor. Bu kriterleri Sağlık Bakanlığı’na sunacağız, böylece bu çok ölümcül kanserin önlenmesi artık meme ve diğer kanserlerde olduğu gibi Yunanistan’da sistematize edilmeye başlanabilir.’