Kadınlar niçin erkeklerden daha uzun yaşıyor?

Belki dikkatinizi çekmiştir, istisnalar olsa bile tarih boyunca kadınlar genel olarak erkeklerden daha uzun süre yaşıyorlar.

Son yaşadığımız küresel koronavirüs Kovid-19 salgını nedeniyle hayatını kaybedenlere baktığımızda da erkeklerin daha fazla öldüğünü görüyoruz.

Dünyanın hemen hemen her yerinde kadınlar ortama olarak erkeklerden daha fazla yaşıyor. Ahval’in haberine göre korona krizinin tekrar gösterdiği gibi enfeksiyonlara karşı kadınların bağışıklık sistemi daha dirençli. Her üç ölümden ikisi erkekler de görülmekte. Kadınlar sağlıklı yaşıyor ve daha iyi bir bağışıklık sistemine sahip. Bu durum farklı açılardan ele değerlendiriliyor.

Dünyadaki en yaşlı 100 kişiden 94’ü kadın, 6’sı erkek

De Volkskrant gazetesinin yaptığı habere göre, Syddansk Üniversitesi demografları ve tarihçileri 2018 yılında, son üç yüz yılda büyük kıtlık ve veba dönemlerinde erkeklerin ve kadınların hayatta kalmalarını araştırdı.

Araştırmada İrlanda patates kıtlığı (1845-1850) Ukrayna’daki kıtlık döneminde (1933) 4 milyon kişinin ölümünü incelendi.

Yaşam şartlarına bakılmaksızın, küçük kızlar ve kadınlar bu dönemlerde erkeklerden daha fazla yaşama tutunmayı başardı.

Kadınların bağışıklık sistemi sadece kıtlığa karşı dayanıklı değil, aynı zamanda virüslere karşı da iyi bir bağışıklık sistemine sahiptirler. 1918 İspanyol gribi, serbest bırakılmış Amerikan kölelerinin Afrika’ya göçü, İzlanda’daki kızamık salgını (1842-1882 içinde durum aynıydı. Covid-19’da da her üç ölümden ikisi tekrar erkekler oldu.

Kadınların bağışıklık sisteminin güçlü olmasının nedenlerinin başında x kromozomları. Çünkü kadınlarda çift x kromozonu bulunurken, erkeklerin bir x bir de y kromozonu bulunmaktadır. X kromozomun hastalıklara karşı vücudu daha fazla koruyor.

Ancak bir başka araştırma ise kuşlar arasında yapılıyor. Bu araştırmaya göre ise kuşlar arasında, erkeklerde iki eşit Z kromozomu bulunurken, dişilerde bir Z ve W kromozomu bulunur. Bu nedenle kuşların erkekleri dişilerden daha uzun yaşayan tek hayvan türüdür. Görünüşe göre, iki özdeş kromozoma sahip olmak enfeksiyonlara ve diğer koşullara karşı korur.

Dünyadaki en yaşlı yüz kişiden 94’ü kadın, 6’sı erkek

Leiden Canlılık ve Yaşlanma Akademisi bilgi enstitüsü’nden yaşlanma uzmanı David van Bodegom, bu durumu kadınların çocuklara bakmasına da bağlıyor. Erkeklerin çocuklara baktığı maymun türlerinde de, erkekler dişilerden daha uzun yaşarlar.

İngilizlerin  ‘Women get sicker, men die quicker’ yani ‘Kadınlar hastalanır, erkekler daha çabuk ölür’ sözünün hatırlatıldığı haberde, kadınların genellikle eklem şikayetleri veya yüksek tansiyon ile ilgili sağlık sorunları oluyor.

İngiltere ve İsveç’te kadınlar erkeklerden dört yıl daha uzun yaşıyor, Rusya’da ise bu sayı on iki yıldan az değil.

Kadınlar erkeklerden daha sağlıklı beslenmeye ve sağlıklı bir yaşam tarzına daha fazla yatırım yapıyor. Daha az sigara içiyor.

Erkekler daha fazla risk alıyor. Daha hızlı araba sürüyorlar, daha fazla kaza yapıyorlar. Diğer bir deyişle, yaşam beklentisindeki farklılıklarda hem kültürel hem de biyolojik faktörler rol oynamaktadır.

Van Bodegom, “Biyolojiyi tamamen temizleyemezsiniz. Erkekler ve kadınlar aynı yaşam tarzına sahip olsalar bile, yine de bir fark olacaktır” diyor.

Çeviren ve derleyen: Handan Tufan