Depremlerde can ve mal kayıplarının artmasının en önemli nedenlerinden biri de sarsıntı sırasında kişilerin kendilerini nasıl koruyacaklarını ve ne yapmaları gerektiğini bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.
Peki, deprem anında ne yapmanız gerekiyor? İşte yanıtı…
Deprem anında yapılması gerekenler
Bina içindeysen
- Kesinlikle panik yapmayınız.
- Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durunuz.
- Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek veya uzanarak kendimize hayat üçgeni oluşturmalıyız. Başımızı iki elimizin arasında alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korumalıyız. Sarsıntı geçene dek beklemeliyiz. Güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖK, başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN, düşmemek için sabit bir yere TUTUN. Deprem sırasında sarsıntı durana kadar olduğun yerde kalın.
- Cam, pencere, dışarıya bakan duvar ve kapılardan, aydınlatma tesisatı veya armatürü gibi üzerinize düşecek her tür eşyadan uzak durun.
- Sarsıntı başladığında yataktaysanız orada kalın. Üzerinize düşecek ağır bir eşya yoksa bir yastıkla başınızı koruyun; varsa en yakındaki güvenli alana geçin.
- Size yakın çok sağlam ve yüke dayanıklı bildiğiniz bir kapı değilse, kapıyı kullanmayın. Çoğu iç mekan kapısı basitçe inşa edilmiştir ve sizi korumaktan uzaktır.
- Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın. Sarsıntı bitene kadar içeride kalın, ancak sarsıntı bitince dışarı çıkmak güvenlidir. Sarsıntı sırasında binayı terk etmeye çalışmayın.
- Araştırmalar, çoğu yaralanmanın bina içinde hareket ederken veya dışarı çıkmaya çalışırken oluştuğunu göstermektedir.
- Balkona çıkmayın.
- Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayın.
- Asansör kullanmayın.
- ACİL DURUMLAR ve YANGINLARI bildirmek dışında telefonları KULLANMAYIN. Kibrit, çakmak YAKMAYIN, elektrik düğmelerine DOKUNMAYIN.
- Elektriklerin kesilebileceğinin; yangın alarmlarının çalışabileceğinin ve yangın söndürme sistemlerinin devreye girebileceğinin farkında olun
- Tekerlekli sandalyede iseniz tekerlekleri kilitleyerek başınızı ve boynunuzu korumaya alın.
- Mutfak, imalathane, laboratuar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak fırın ve bu gibi cihazları kapatın. Dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşın.
- Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün. Diğer güvenlik önlemlerini alın; daha önceden hazırlanmış acil durum çantası ile gerekli olan eşya ve malzemeyi yanınıza alarak binayı daha önce tespit ettiğiniz yoldan derhal terk edip toplanma bölgesine gidin.
- Her büyük depremden sonra mutlaka artçı deprem olur. Artçı depremler zaman içerisinde seyrekleşir ve büyüklükleri azalır. Artçı depremler hasarlı binalarda zarara yol açabilir. Bu nedenle sarsıntılar tamamen bitene kadar hasarlı binalara girmeyin.
- Artçı depremler sırasında da ana depremde yapmanız gerekenleri yapın.
Bina dışında açık alandaysan
- Dışarıda kalın.
- Enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzaklaşın.
- Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olun.
- Deniz kıyısından uzaklaşın.
- Toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmayın. Böyle bir ortamda bulunuyorsanız, en seri şekilde güvenli bir ortama geçin.
- Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olun.
- Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olun.
- En büyük tehlike binaların dış duvarlarının yıkılmasıdır. Depremlerdeki ölümlerin önemli bir kısmını bina içinden dışarı kaçarak enkaz altında kalanlar oluşturabilmektedir. Deprem sırasındaki yer hareketi nadiren ölüme veya yaralanmaya sebep olur. Depremle ilgili çoğu ölüm çöken duvarlar, parçalanan camlar ve düşen eşyalardan kaynaklanmaktadır.
Araç kullanıyorsan
- Araç karayolunda seyir halindeyken sarsıntı olursa ve bulunduğumuz yer güvenli ise ( bina, ağaç, direkler yanında, üstgeçit altlarında durmaktan sakınarak) yolu kapatmadan, sağa yanaşıp durmalısınız. Kontak anahtarını yerinde bırakıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklemelisiniz.
- Sarsıntının geçmesini ihtiyatla bekleyin. Depremde hasar gören yol, köprü, rampaları kullanmayın.
- Normal trafikten, ağaçlardan, direklerden ve enerji nakil hatlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşmalısınız. Ancak sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gitmelisiniz.
- Araç meskun mahallerde ise ya da güvenli bir yerde değilse aracı durdurmalısınız; kontak anahtarını üzerinde bırakarak aracı terk etmeli ve açık alanlara gitmelisiniz.
- Bir tünelin içinde iseniz ve çıkışa yakın değilseniz, aracınızı durdurup aşağıya inmeli ve yanına yan yatarak ayaklarınızı karnınıza çekerken, ellerinizi de başınızın üstüne kavuşturmalısınız.
- Kapalı bir otoparkta iseniz; arabanızın dışına çıkıp yanına yatmalısınız. Üzerinize yıkılacak tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek, ama yok etmeyecektir. Araç içinde olduğunuz takdirde, üzerinize düşen bir parça ile ezilebilirsiniz.
Metroda veya diğer toplu taşıma araçlarındaysan
- Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inmemelisiniz. Elektriğe kapılabilir veya diğer bir tren çarpabilir.
- Trenin içinde sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalısınız.
- Metro veya tren personeli tarafından verilen talimatları izlemelisiniz.
Enkaz altında kaldıysan
- Kibrit ve çakmak yakmayın.
- Hareket etme ve toz kaldırmayın.
- Ağzını ve burnunu mendil ya da kıyafetinle kapatın.
- Borulara ya da duvarlara vurarak yerini arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalış ve ıslık çal. Bağırmayı son çare olarak kullanın. Çünkü bağırmak tehlikeli boyutlarda toz yutmana neden olabilir.
Azınlıkça'yı Google Haberlerde takip et
Azınlıkça'yı Facebook'ta takip et
Azınlıkça'yı Twitter'da takip et
