Bulgaristan seçimleri: Aşırı sağ yükseliyor, koalisyon ümitleri azalıyor

Bulgaristan’da Pazar günü gerçekleşen seçimlerde, Ukrayna’daki savaşın gölgesinde Rusya yanlısı milliyetçi bir partinin yükselişinin damgasını vurduğu bir oylama ve şok edici bir boykot vardı.

Bu, en azından Trend araştırma merkezinde analist olan Evelina Slavkova’nın gördüğü kadarıyla en kötü senaryo: Bulgaristan’da sadece beş yıl içinde gerçekleşen beşinci seçimin ardından Pazar akşamı Nova televizyon ağına konuşan analist, ‘Sonuç ne kadar belirsiz olursa, istikrarlı bir hükümet kurmak o kadar zor olacaktır’ dedi.

Dört anket kuruluşunun tahminlerine göre, eski başbakan Boyko Borisov’un sağcı GERB partisi (%24-26), merkezci eski lider Kirill Petkov’un liderliğindeki liberal partiden (%23-24) az bir farkla önde görünüyor.

Resmi sonuçlar hafta sonuna kadar açıklanmayacak.

2020 yazında yolsuzlukla mücadeleye yönelik kitlesel protesto dalgasının uyandırdığı umutlar, 1990’da sosyalizmin sona ermesinden bu yana benzeri görülmemiş bir siyasi krize saplanmış, AB ve NATO’nun en fakir üye devleti olan 6,5 milyonluk ülkede uzak bir anı gibi görünüyor.

Boyko Borissov’un on yıl iktidarda kaldıktan sonra devrilmesinin ardından, onun yerini alan çeşitli gruplar kalıcı bir hükümet koalisyonu oluşturamadı.

Yeni milliyetçi, Rusya yanlısı Vazrazdane (‘Rönesans’) partisi yükselişini sürdürmek için jeopolitik ortamdan yararlandı: Ekim seçimlerinde yüzde 10 olan oylarınu yüzde 13-14’e yükseltti.

Bu parti, Kiev’e herhangi bir silah tedarikini reddediyor ve bir zamanlar ülkeyi yöneten komünist partinin tarihi mirasçıları olan Sosyalistlerin (oyların yüzde 9-10’unu alan SKB) yaptığı gibi, kendisini açıkça Kremlin’le aynı safta tutuyor.

Boykot, önceki oylamaya göre biraz daha düşük olmasına rağmen dün hayal edilemeyecek bir yüksek seviyeye ulaştı: katılımın ancak yüzde 40’a ulaştığı tahmin ediliyor.

Oy vermeye gidenler de sabırlarının sonuna geldiğini saklamadılar. 79 yaşındaki emekli Boyan Sapunov, ‘İstikrarlı bir hükümet diliyorum, anlıyor musunuz?’ dedi. 57 yaşındaki özel sektör çalışanı Krasimir Naidenov ise artık ‘kimseye güvenmediğini’ söyledi.

Gallup International enstitüsünden Andrey Raichev’e göre, ‘Ukrayna’daki savaş, yükselen enflasyon, Batılı ortakların baskısı teoride Batı’ya yakın olduklarını iddia eden büyük siyasi güçleri bir anlaşmaya varmaya itmeli’.

Jacques Delors Orta ve Doğu Avrupa Enstitüsü’nde araştırmacı olan Lukas Matsek, Boyko Borisov’un Bulgar siyaset sahnesinden çekilip çekilmeyeceğinden ‘şüphe duyduğunu’ ve ‘seçim sarmalı’ olarak tanımladığı durumu ‘endişe verici’ olarak değerlendirdi.

Bulgaristan ‘diğer orta Avrupa ülkeleriyle aynı durumda: eski bir lider iktidara tutunmaya çalışırken, diğer partiler başka geniş bir kitlesi olmaksızın onunla ittifak yapmayı reddediyor’ diyor.

İlgili kişi, Bulgaristan’ın sağcı eski başbakanı, yeni seçim yapılmaması konusunda uyarıyor.
Oy vermeye kot pantolonla giden 63 yaşındaki Borisov, ‘Bu intihar olur, çoğu insan istikrarsızlığın sona ermesini istiyor’ dedi.

Bir zamanlar halk adamı imajı çizen ancak hakkındaki yolsuzluk şüpheleriyle lekelenen siyasetçi, sonbaharda seçimleri kazanmasına rağmen müttefik olmaması nedeniyle hükümeti kuramadı.

Rakibi ve ezeli düşmanı 42 yaşındaki Kirill Petkov, amacının Bulgaristan’ın ‘normal bir Avrupa ülkesinin yaşamına’ sahip olması ve vatandaşlarının artık yurt dışına göçe zorlanmaması olduğunu söylüyor.

Muhtemelen göründüğü gibi, bu oylamadan da açık bir kazanan çıkmazsa ve öngörülemeyen başka bir şey olmazsa, Bulgarlar, bizzat Ukrayna’ya silah gönderilmesine karşı olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in atadığı bir başka geçici hükümete daha katlanmak zorunda kalacaklar.

Her ne kadar Bulgar mühimmat fabrikaları, Rusya’nın Ukrayna topraklarını işgali başladığından bu yana hızlı bir tempoda üretim yapıyor ve dolaylı olarak -üçüncü şahıslar aracılığıyla- Ukrayna’ya bol miktarda savaş malzemesi ihraç ediyor.