İklim değişikliği: İsviçre dağ yamaçlarında kar yerine kaktüsler var

Dağlarında kışın kar, yazın ise edelweiss görmeye alışmış olan İsviçre’nin Valais kantonunda yaşayanlar, küresel ısınma şiddetlenirken, yamaçlarında beklenmedik bir manzarayla karşı karşıya: Kaktüsler!

Yerel makamlara göre, genellikle dikenli armut olarak bilinen Opuntia cinsine ait istilacı kaktüs türleri, biyolojik çeşitliliği tehdit ederek Valais bölgelerini işgal etti.

Rhône Vadisi’ndeki Fili belediyesinin 2022’nin sonunda bir eradikasyon ilan eden basın açıklamasında, ‘Kuru ve sıcak iklimleri seven, istilacı yabancı bitki, ulusal öneme sahip çayır ve otlakların topraklarında hoş karşılanmıyor’ diyor.

Opuntia türleri ve ilgili kaktüsler, dikenli armutların şu anda düşük bitki örtüsünün yüzde 23-30’unu oluşturduğu tahmin edilen Valais başkenti çevresindeki bazı tepelerde çoğaldı.

Varlıkları, aralarında İsviçre’deki Ticino ve Grisons ve İtalya’daki Aosta Vadisi ve Valtellina’nın da bulunduğu bitişik dağlık bölgelerde de kaydedilmiş durumda.

Bölgenin doğa koruma hizmetinde biyolog olan Jan Tripone, ‘Valais’in bazı bölgelerinde, kaktüslerin mevcut yüzeyin üçte birini kapladığını tahmin ediyoruz’ diyor. Opuntia, Kuzey Amerika’dan ithal edildiğinde en azından 18. yüzyılın sonlarından beri Valais’te bulunuyor.

Ancak yetkililer, Alpler’deki daha sıcak iklimin, uzayan büyüme mevsimleri için verimli bir zemin oluştururken, sınırlı kar örtüsünün onlara yayılma alanı sağladığından korkuyor.

Kanton yetkilileri tarafından bitkileri incelemek ve bulgularını bir raporda sunmakla görevlendirilen emekli bir jeoloji profesörü olan Peter Oliver Baumgartner, ‘Bu ürünler -10, 15 dereceye kadar sorunsuz bir şekilde dayanabilir. Ancak, kar örtüsüne değil, kuru toprağa ihtiyaçları var’ diyor.

Triponet’e göre Valais, İsviçre’nin biyolojik çeşitlilik sıcak noktalarından biridir.

‘İsviçre’de 2 bin 200’ü Valais’te yetişen yaklaşık 3 bin bitki türüne sahibiz’ diyor ve kaktüslerin doğa koruma alanlarında ve korunan alanlarda yayılmasının çevre tahribatına neden olacağından korkuluyor. ‘Bu kaktüsler oradayken, başka hiçbir şey büyümez. Her birim zemini kaplıyor ve diğer bitkilerin büyümesini engelliyor’ uyarısında bulunuyor.

Alçak rakımlarda, Alplerde bile kar daha seyrek hale geldi. İsviçre Meteoroloji Servisi’ne göre, İsviçre’de 800 metrenin altındaki karlı günlerin sayısı 1970’ten bu yana yarı yarıya azaldı.

Aslında, Nature Climate Change bilimsel dergisinde yayınlanan son araştırmalar, Alpler’deki kar örtüsünün tarihsel ortalamalardan yaklaşık bir ay daha az sürdüğünü gösteriyor ve durumu ‘en az altı yüzyılda eşi benzeri görülmemiş’ olarak nitelendiriyor.

İsviçre’de ortalama sıcaklıklar, karşılık gelen 1871-1900 yıllarına kıyasla 2,4 derece arttı.