Πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων της Κομοτηνής και Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ο τελευταίος μουφτής… | ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ – ΝΟΜΙΚΟΣ

Η Παράταξη Πολιτών “Σπάρτακος” στο Δημοτικό Συμβούλιο Κομοτηνής, πρόσφατα έκανε μια πρόταση στο σώμα, ζητώντας να συζητηθεί προ ημερησίας διατάξεως στις 20/10/2021: Να γίνει ονοματοδοσία δύο κεντρικών δρόμων της Κομοτηνής προς τιμή του μακαριστού τελευταίου Μουφτή (μέχρι αυτή τη στιγμή) Κομοτηνής Μέτσο Τζεμαλή και του Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κυρού Δαμασκηνού (κατά κόσμον Πέτρου Ρουμελιώτη).

Τιμά την δημοτική παράταξη “Σπάρτακος” η πρόταση που υπέβαλλε προς το Δημοτικό Συμβούλιο της θρακικής πρωτεύουσας. Χωρίς την πρόθεση να να φανώ σκόπιμα δυσάρεστος, θα ήθελα να εκφράσω ορισμένες αιτιάσεις. Τα μεγέθη της προσωπικότητας των δύο ανδρών είναι ασύμμετρα και οι βίοι τους εντός της πολυπολιτισμικής κοινωνίας της Κομοτηνής και της περιοχής της Ροδόπης δεν επιδέχονται συγκρίσεις και συσχετισμούς.

Είναι γνωστό, ότι στα τέλη του Ιανουαρίου 1990 είχε ξεσπάσει στην Κομοτηνή ένα “μικρό πογκρόμ” κατά των Μουσουλμάνων κατοίκων της, με πρωταγωνιστές “Χριστιανούς” κατοίκους. Ονομάσθηκε η μικρή ελληνική “Νύχτα των Κρυστάλλων”.

Τότε, εκατοντάδες αγανακτισμένοι “εθνικόφρονες” λεηλάτησαν και κατέστρεψαν συστηματικά σχεδόν όλα τα μουσουλμανικά καταστήματα της πόλης, αλλά και δυο αρμενικά, προφανώς γιατί δεν ήταν σε θέση να διακρίνουν μεταξύ τουρκικού-μουσουλμανικού ονόματος του καταστηματάρχη και αρμένικου! Ο Μουφτής Κομοτηνής Μέτσο Τζεμαλή, σε ανακοίνωσή του είχε καταγγείλει, ότι οι καταστροφές γίνονταν με την απαθή αδράνεια αστυνομικών δυνάμεων. Υπήρξε και μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, που ίσως για τούτο ονομάσθηκε εκείνη η εφιαλτική νύχτα “ελληνική νύχτα των Κρυστάλλων” : τα καταστήματα Ελλήνων, είχαν εκ των προτέρων “σημαδευτεί” (με ελληνικές σημαιούλες ή πρόχειρες επιγραφές), ώστε να γλυτώσουν από τη μανία των επιδρομέων!

Τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός, που κάλυπτε ζωντανά τα επεισόδια, μετέδωσε τα συγχαρητήρια του τότε Μητροπολίτη Δαμασκηνού προς τους βιαιοπραγούντες: “Σήμερα γράψατε λαμπρές σελίδες. Κινηθήκατε και θα ξυπνήσουν αυτοί που έχουν τα τέλματα [sic] στο κλεινόν άστυ…” (βλ. http://www.iospress.gr/ios2004/ios20040404b.htm). 

Με την ευκαιρία της πρότασης του “Σπάρτακου”, που ελπίζω και εύχομαι να υιοθετηθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο της Κομοτηνής, παρά τις αιτιάσεις που διατύπωσα για τον Μαρωνείας κυρό Δαμασκηνό, θα ήθελα να καταθέσω λίγα λόγια για τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, που προσωπικά αποκαλώ Χαζρέτ (συνώνυμο στο Ισλάμ για αγίους ανθρώπους). Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή είχε γεννηθεί στον Εχίνο, κεφαλοχώρι της ορεινής Ξάνθης, εκεί μεγάλωσε και έμαθε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του Χαφούζ Ιντρίς Μέτσο. Πολύ νωρίς απομνημόνευσε το ιερό Κοράνιο, εξού και ο τίτλος του ‘Χαφούζ”. Στη συνέχεια μαθήτευσε στον μεντρσέ του Εχίνου. Ο άνθρωπος όμως που σημάδεψε τη σκέψη και καλλιέργησε το ήθος του Χαφούζ Τζεμαλή υπήρξε ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ.

Όπως ομολογούσε ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, τον καιρό που ήταν μαθητής του Αλή Ρεσάτ, εξαιτίας της ανώριμης ηλικίας δεν μπορούσε να καταλάβει πόσο σπουδαίος ήταν ο Δάσκαλός του. Με το πέρασμα των χρόνων και ιδίως, αφότου  φόρεσε την μαύρη χέρκα (ράσο) και το σαρίκι του Μουφτή της Κομοτηνής, όλο και πιο συχνά έφερνε στο νου τον Άγιο Δάσκαλό του. Γιατί πράγματι, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ ήταν άγιος και σοφός άνθρωπος του Θεού. 

Ο Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή για αρκετούς, που αγνοούσαν το τί ακριβώς έκρυβε το μειδίαμά του ή τα λόγια, με τα οποία απέφευγε να δώσει τις απαντήσεις που ζητούσαν επίσημοι, που τον επισκέπτονταν στην Μουφτεία, Έλληνες και ξένοι διπλωμάτες επίσης, ήταν ο νόμιμος Μουφτής, ο διορισμένος από το ελληνικό κράτος. Ήταν ο άνθρωπος, που επανειλημμένα είχε ξελασπώσει την Ελλάδα σε διεθνή φόρα, όταν κατηγορούνταν η χώρα για μεροληπτική συμπεριφορά απέναντι στους Θρακιώτες Μουσουλμάνους. Ο Μέτσο Τζεμαλή, υπήρξε ως Μουφτής Κομοτηνής άνθρωπος εξαιρετικού κύρους και η Αθήνα τον υπολόγιζε και τον σεβόταν. Υπήρξα στενός συνεργάτης του, τα τελευταία δώδεκα περίπου χρόνια, μέχρι την “απόλυση” που επέβαλλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων τον Κώστα Γαβρόγλου και αρχιτέκτονα της απαράδεκτης “έξωσής” του, ως προς τον τρόπο που συνέβη, από την Μουφτεία Κομοτηνής, τον Γιώργο Καλαντζή, Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων. Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή έτρεφε λατρεία για την πατρίδα του την Θράκη και για την Ελλάδα. Τον χαρακτήριζε αυτό που ονομάζεται “συνταγματικός πατριωτισμός”, όσο και αν ο ίδιος αγνοούσε το περιεχόμενο του όρου. Ποτέ δεν υπήρξε δουλικός απέναντι στις κυβερνήσεις, ενώ υπήρξα μάρτυρας, απόσυρσης νομοσχεδίων που έθιγαν θέματα της Μειονότητας, επειδή ο Μουφτής είχε διατυπώσει  αντιρρήσεις. Επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με πρωτοβουλίες του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων, το ελληνικό κράτος άρχισε να δείχνει ασέβεια και αμετροέπεια απέναντι στον Μουφτή Κομοτηνής. Είχε δεχθεί έγγραφα από την Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων, που του επεσήμαναν την δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητά του, τις κυρώσεις που προέβλεπε ο Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων σε περίπτωση που δεν πειθαρχούσε με τα εξ Αθηνών κελεύσματα. Προσωπικά πιστεύω, ότι μεταξύ των άλλων λόγων, πέραν εκείνων που ανάγονταν σε μυστικές πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων της εποχής, απολύθηκε με τρόπο “ταπεινωτικό” και απαράδεκτο, από έναν Υπουργό, που όταν συνόδευσα τόσο τον Μουφτή Κομοτηνής, όσο και τον Μουφτή Ξάνθης Μεμέτ Εμίν Σινίκογλου προτίμησε να τους μιλήσει τουρκικά, παρά τα όσα ορίζει το πρωτόκολλο και η πολιτική σοβαρότητα σε τέτοιες περιπτώσεις, μιας και ο ίδιος ο Υπουργός ήξερε κάλλιστα την τουρκική ως Ρωμιός της Πόλης! Αγνοούσε όμως, ότι και οι δυο Μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης ήταν Πομάκοι και όχι Τούρκοι και η πρώτη μητρική τους γλώσσα ήταν τα πκομάκικα και όχι τα τουρκικά….

Θα κλείσω, αυτό το αφιέρωμα, στη μνήμη του Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, με ένα από απόσπασμα από συνέντευξη του Γέροντα Αρχιμανδρίτη Βασιλείου του Γοντικάκη, που παραχώρησε το 2015 στην ελληνική εφημερίδα της Νέας Υόρκης “Εθνικός Κήρυξ”: “π. Βασίλειος: Πολλές φορές αυτοί που παρουσιάζονται ως βαπτισμένοι και δεχόμενοι τον Χριστό, είναι πολύ πιο μακριά από τους άλλους οι οποίοι φαίνονται αδιάφοροι. Τη στιγμή που είναι άνθρωποι κι έχουν την πνοή του Θεού μέσα τους, βρίσκονται εν πορεία και ζητούν το ένα ή και όλοι βρίσκονται μέσα καλύπτονται κάτω από την ευρύχωρη αγάπη του Θεού.

Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή ήταν ένας άνθρωπος του Θεού, που κρατούσε εντός του ολοζώντανη και πύρινη την πνοή που του εμπιστεύτηκε ο Αλλάχ. Μπορεί τυπικά να μην ήταν Χριστιανός, αλλά στην ουσία ήταν ένας γνήσιος φίλος του Ιησού.

Ευχαριστώ την δημοτική παράταξη της Κομοτηνής “Σπάρτακος” και εύχομαι το Δημοτικό Συμβούλιο να υιοθετήσει την πρότασή του… 

©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ

20/10/2021

Η ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ;