Thwaites buzulu erimeye devam ediyor: On yıl içinde araba ön camı gibi kırılabilir

İklim değişikliğinin buzullar üzerindeki etkileri ürkütücü boyutlara ulaşırken buzul bilimciler yeryüzünün en geniş buzulu Thwaites hakkında alarm sinyallerinin çoktan çaldığını söylüyor. 

Uzmanlara göre muhtemelen on yıldan kısa bir süre içinde Thwaites buzulunun önünde dramatik bir değişiklik olacak.

“Kıyamet Buzulu” olarak adlandırılan yeryüzünün en geniş buzulu Thwaites, küresel ısınma nedeniyle büyük bir değişikliğe uğruyor.

Bilim insanları Antarktika’daki en büyük buzullardan biri olan Thwaites Buzulu’nun bugüne kadar görece stabil olan ön bölümünün on yıl içinde ‘’araba ön camı gibi kırılabileceğini’’ belirtiyorlar.

ABD Ulusal Bilim Vakfı ve Birleşik Krallık’ın Doğal Çevre Araştırma Konseyi, tarafından fonlanan Thwaites Buzulu İşbirliği (ITGC) araştırmacıları Kıyamet Buzulu’nu beş yıldır yakından inceliyor.

ITGC’nin ABD Baş Koordinatörü Buzul Bilimci Prof. Ted Scambos, BBC News’e verdiği demeçte “Muhtemelen on yıldan kısa bir süre içinde buzulun önünde dramatik bir değişiklik olacak. Hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış çalışmalar bu yöne işaret ediyor” diyor ve ekliyor:

“Bu, (Thwaites’in) hareketini hızlandıracak ve buzulun tehlikeli kısmını genişletecek”

Oregon Devlet Üniversitesi’nden Dr. Erin Pettit bu durumu bir arabanın camında yavaş yavaş büyüyen çatlaklara benzeterek açıklıyor:

“Sonra bir anda bir kasisten geçiyorsunuz ve çatlaklar camın tamamına her yönden yayılıyor.”

ITGC araştırmacılarına göre bunun nedeni, ısınan okyanus suyunun Thwaites’in buzul sahanlığı olarak bilinen hareketli ön parçasının altına girmesi ve burayı eritmesi.

Erime buzu inceltiyor, zayıflatıyor ve buzun daha hızlı hareket etmesine sebep oluyor. Bu da ana buzul gövdesinin yüzer hale geldiği bölgeyi geri itiyor.

Şu anda, doğudaki buz sahanlığının ön kenarı, bir sualtı çıkıntısı vasıtasıyla yerine sabitlenmiş durumda.

Bu nedenle bu bölgede akış hızı, bu şekilde sabitlenmemiş durumdaki batı buz sahanlığının üçte biri.

Ancak ITGC ekibi doğu sahanlığının önümüzdeki birkaç yıl içinde kopacağını ve dengesinin bozulacağını ön görüyor. Bu şekilde bir kopma olmasa bile, buzul sahanlığındaki kırıkların bu şekilde gelişmeye devam etmesi buzulu ayıracak.

Devasa bir buzul olan Thwaites, yaklaşık olarak Büyük Britanya adası büyüklüğünde ve buzulun erime hızı son 30 yılda iki katına çıktı.

Thwaites, her yıl okyanusa 50 milyar ton buz atıyor.

Buzulun tamamı düşünüldüğünde etkilenen alan çok küçük ancak yeni bir rejime geçişi ve gelecekteki buz kaybı düşünüldüğünde oldukça önemli.

Erimenin bugün küresel deniz seviyeleri üzerinde sınırlı bir etkisi var, ancak buzulun tamamının erimesi okyanusların yüksekliğini 65 cm. yükseltmeye yetebilir.

ABD ve Birleşik Krallık’tan araştırmacılar bu erime hızı nedeniyle buzulda bir süredir yoğun bir çalışma programı yürütüyor.

“Kıyamet günü” senaryosunun yüzyıllar boyunca gerçekleşmesi pek olası değil ancak çalışma ekibi, Thwaites’in artık ısınan bir dünyaya oldukça hızlı bir şekilde yanıt verdiğini söylüyor.