Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ!

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ – ΝΟΜΙΚΟΣ

Ομολογώ πως το κέντρισμα για να γράψω τούτο το κείμενο, μου το πρόσφερε η κυρία Μαρία Δήμου, Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που υπηρετεί σε μειονοτικά σχολεία της Κομοτηνής. Εκτός από μια ανάρτησή της στο FACEBOOK στις 02/08/2021, έγραψε κι ένα εμπεριστατωμένο άρθρο, με γνώση, αντικειμενικότητα, χωρίς εμπάθεια, αλλά μάλλον με πίκρα και θλίψη, με τίτλο “Η απόλυτη απαξίωση της Μειονοτικής Εκπαίδευσης”, που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο https://www.enetpress.gr. Εκτός από την κυρία Δήμου δεν πρόσεξα καμιά άλλη κριτική άποψη κατά της ασφυξίας στην οποία καταδικάζει το ελληνικό κράτος την μειονοτική εκπαίδευση στην Θράκη, με πρόσφατο νόμο του. Μακάρι, να υπήρξαν κριτικές, διαμαρτυρίες και καταγγελίες κατά της κυβερνητικής νομοθετικής πρωτοβουλίας, που μου διέφυγαν….

Είναι γνωστό, ότι την δεκαετία του 1950, η Ελλάδα είχε αποφασίσει με πανηγυρισμούς, αλλά και με βίαια μέσα, να υποχρεώσει όλους τους Μουσουλμάνους της Θράκης, να υιοθετήσουν τουρκική εθνοτική ταυτότητα, σύμφωνα με την κεμαλική αντίληψη, ανεξαρτήτως αν ήταν Πομάκοι ή Ρομά. Το 1952 ιδρύθηκε στην Κομοτηνή του μειονοτικό Λύκειο “Τζελάλ Μπαγιάρ”, που πήρε το όνομα του τότε Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Στις πανηγυρικές εκδηλώσεις για την ίδρυση του τουρκικού λυκείου στην Κομοτηνή ήταν παρών ο Τούρκος Πρόεδρος, μαζί με το βασιλικό ζεύγος της Ελλάδος. Είχε προηγηθεί το 1951 η υπογραφήμεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας Μορφωτικής Συμφωνίας, που ενίσχυε τις προβλέψεις της Συνθήκης της Λοζάνης, όσον αφορά την μειονοτική εκπαίδευση στις δύο χώρες.

Την επόμενη δεκαετία του ’60, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή και με υπουργό Εξωτερικών τον Ευάγγελο Αβέρωφ, άρχισαν να εφαρμόζονται τα κατάπτυστα διοικητικά μέτρα κατά των Μουσουλμάνων της Θράκης, με σκοπό να τους εξωθήσουν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Ως γνωστό, τα μέτρα έπλητταν όλους τους Μουσουλμάνους και όχι μόνο τους Τούρκους ή τουρκογενείς, όπως επιμένει να τους αποκαλεί δίκην στρουθοκαμήλου το επίσημο κράτος ακόμα. Μάλιστα, τα χωριά των Πομάκων και στους τρεις νομούς της Θράκης βρίσκονταν στην “επιτηρουμένη ζώνη”, περίκλειστα σε ένα γκέτο, υπό την ασφυκτική εποπτεία του στρατού και των κρατικών αρχών ασφαλείας. Οι επιτηρούμενες ζώνες στις παραμεθόριες περιοχές της Ελλάδος καθιερώθηκαν το 1936, από το καθεστώς Μεταξά, ενώ τη δεκαετία του ’70, επί χούντας καταργήθηκαν παντού (Μακεδονία και Ήπειρος) εκτός Θράκης, όπου καταργήθηκαν το 1995!

Ο νόμος 694/1977 (ΦΕΚ Α΄264) ρυθμίζει ζητήματα των μειονοτικών σχολείων στη Θράκη. Στο άρθρο 2 αναφέρεται, ότι “σκοπός του μειονοτικού σχολείου είναι η εξασφάλισις της σωματικής, πνευματικής και ηθικής αναπτύξεως και προόδου των μαθητών συμφώνως προς τους βασικούς σκοπούς της εν Ελλάδι γενικώς εκπαιδεύσεως και τας εις τα προγράμματα των αντιστοίχων δημοσίων σχολείων της Χώρας καθοριζομένας αρχάς”. Το άρθρο 3 αναφέρει: “Τα μειονοτικά σχολεία τελούν υπό τον έλεγχον και την εποπτείαν του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων”. 

Το Ελληνοτουρκικό Μορφωτικό Πρωτόκολλο της 20/12/1968 προβλέπει για τα μειονοτικά σχολεία της Θράκης και της Κωνσταντινούπολης, ότι θα γίνεται διδασκαλία μαθημάτων, εκτός από την επίσημη γλώσσα του κράτους (ελληνική και τουρκική αντίστοιχα) και στην μειονοτική γλώσσα. Ως προς την Ελλάδα, η μειονοτική γλώσσα στα σχολεία της Θράκης είναι η τουρκική, όπως διευκρινίζεται μεταξύ των άλλων και στο έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, με αριθμό πρωτοκόλλου 31280/ΙΗ ΕΞ/06-03-2013, που αποτελεί απάντηση σε ερώτηση μέλους της Βουλής των Ελλήνων.

Πολύ πρόσφατα εκδόθηκε ο νόμος 4823/2021 (ΦΕΚ Α΄ 136/03.08.2021) “Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των Εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις”. Πρόκειται για ένα νόμο “μαμούθ”, που ρυθμίζει ποικίλα εκπαιδευτικά ζητήματα.

Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, που μορφοποιήθηκε στον παραπάνω νόμο, είχε εισαχθεί μια τροπολογία για τα μειονοτικά σχολεία της Θράκης, που διατυπώθηκε στο νόμο με τις διατάξεις του άρθρου 179.

Το άρθρο 179 του νόμου 4823/2021 για την αναβάθμιση του σχολείου κ.λπ., με τις ρυθμίσεις του για τα μειονοτικά σχολεία της Θράκης, εκφράζει την βούληση του ελληνικού κράτους να τοποθετήσει το μειονοτικό σχολείο στο περιθώριο των όποιων θετικών εκπαιδευτικών εξελίξεων, να το απαξιώσει πλήρως, με προφανή σκοπό, κατά την κρίση ενός μέσης νοημοσύνης ανθρώπου, να ακυρώσει την λειτουργία του, να το εξαφανίσει ως εκπαιδευτικό θεσμό στην Ελλάδα!

Εκείνο που διαφοροποιεί ένα μειονοτικό σχολείο, πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Θράκη, από ένα κοινό δημόσιο σχολείο, είναι ότι το μειονοτικό σχολείο διδάσκει ορισμένα μαθήματα στην τουρκική γλώσσα. Η απαξίωση του μειονοτικού σχολείου της Θράκης με όσα προβλέπει ο παραπάνω νόμος, εκφράζει την θέληση του κράτους, να ακυρώσει ουσιαστικά την διδασκαλία της τουρκικής γλώσσας, όσον αφορά τα παιδιά, τις νέες και τους νέους της Θράκης, που ανήκουν στην μουσουλμανική μειονότητα, όπως επιμένει το ελληνικό κράτος να την χαρακτηρίζει, χωρίς εθνοφυλετικά επίθετα. Το κράτος, με το νέο νόμο πασχίζει να πιέσει τους μαθητές και τις μαθήτριες της Μειονότητας, να εγκαταλείψουν τα μειονοτικά σχολεία και επομένως να μην διδάσκονται πλέον στο σχολείο τα τουρκικά! Στο νου μου έχει σφηνώσει η σκέψη, πως είναι ένας τρόπος βίαιης αφομοίωσης του Άλλου, με το εθνοτικό στοιχείο που κυριαρχεί πληθυσμιακά και όχι μόνο. Ο τρόπος είναι γνωστός και δοκιμασμένος με την κοινωνική και πολιτιστική αφομοίωση των Μουσουλμάνων Τούρκων ελληνικής υπηκοότητας της Ρόδου και της Κω….

Στα μειονοτικά σχολεία δεν εφαρμόζονται κατά το άρθρο 179 του νόμου, τα άρθρα 87, 88 παράγρ. 1, 98 και 99. Επιπλέον, τα άρθρα 84 και 85 του νόμου, δεν εφαρμόζονται στο μειονοτικό πρόγραμμα, όπως εσφαλμένα και άστοχα αποκαλεί ο νόμος το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα των σχολείων αυτών.

Τί σημαίνουν αυτές οι εξαιρέσεις που καθιερώνει ο νόμος για τα μειονοτικά σχολεία;

Στα μειονοτικά σχολεία είναι αδύνατο να διεξαχθεί έρευνα από μέλη του προσωπικού του σχολείου, από φοιτητές Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ή άλλων δημόσιων ή ιδιωτικών ερευνητικών, παιδαγωγικών ή εκπαιδευτικών φορέων (άρθρο 88 παράγρ. 1).

Τα μειονοτικά σχολεία δεν μπορούν, να συνάψουν συμφωνίες συνεργασίας με φορείς, που θα προσφέρουν στο σχολείο την ευκαιρία συμμετοχής σε προγράμματα και δράσεις πολιτιστικού, αθλητικού, κοινωνικού ή εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος (άρθρο 87).

Στα μειονοτικά σχολεία, όσον αφορά το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα, ρητά προβλέπεται η αδυναμία επιλογής των διδακτικών βιβλίων από τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν μαθήματα στην τουρκική γλώσσα, κάτι που ισχύει μόνον για τους εκπαιδευτικούς του ελληνόγλωσσου προγράμματος (άρθρα 84 και 85).

Το άρθρο 98 του νόμου, προβλέπει την αξιοποίηση των κλειστών σχολείων. Το άρθρο 179 απαγορεύει την χρήση των κλειστών μειονοτικών σχολικών κτιρίων, υποδομών και άλλων εγκαταστάσεων. Επίσης, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, τα μειονοτικά σχολεία δεν έχουν δικαίωμα να διοργανώνουν και να υλοποιούν, μετά το τέλος του ωρολογίου διδακτικού προγράμματος, είτε μόνα τους, είτε με τη συνεργασία τρίτων φορέων, εκδηλώσεις, προγράμματα και συνέδρια που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα.

Το άρθρο 99 του παραπάνω νόμου προβλέπει ότι, τα δημόσια σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκτός από την τακτική κρατική επιχορήγηση χρηματοδοτούνται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με το οποίο συνεργάζονται ή άλλον συνεργαζόμενο φορέα, από έσοδα από την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, από δωρεές, χορηγίες, κληρονομίες, κληροδοσίες και άλλες παροχές τρίτων, καθώς και από επιχορηγήσεις από άλλες πηγές. Τα μειονοτικά σχολεία, κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 179 παράγρ. 1 του παραπάνω νόμου, δεν έχουν δικαίωμα να ενισχυθούν οικονομικά από όλες τις προηγούμενες πηγές!

Το ελληνικό κράτος γενικά, ποτέ δεν ήθελε να ανακατεύονται μειονότητες στην αυλή του. Αυτό δείχνει η αναχρονιστική και πέρα ως πέρα αντιεπιστημονική θέση του κράτους, που αναγνωρίζει την ύπαρξη μιας και μοναδικής μειονότητας στην ελληνική επικράτεια, επειδή την προβλέπει νόμος (Συνθήκη Λοζάνης του 1923 που κυρώθηκε με νόμο)!

Από τους σκανδαλώδεις έρωτες, της Ελλάδος με την Τουρκία, κατά τη δεκαετία του 1950, φτάσαμε στο σημείο, η Ελλάδα να δείχνει τρόμο, ακόμα και στιςλέξεις τουρκική γλώσσα ή τουρκικά!

Η πρόβλεψη του άρθρου 179 του παραπάνω νόμου για την αδυναμία επωφελούς, για την τοπική κοινωνία χρήσης των κτιρίων των κλειστών μειονοτικών σχολείων, καταδεικνύει την τραγικά απαράδεκτη απόφαση του κράτους, να εγκαταλείψει σχολικά κτίρια και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις στην φθορά και στην τελική κατάρρευση, μόνο και μόνο γιατί σ’ αυτά τα κτίρια διδασκόταν η τουρκική γλώσσα!

Οι διατάξεις του άρθρου 179 του νόμου 4823/2021, οδηγεί σε αφανισμό του μειονοτικού σχολείου στην Θράκη, επειδή σ’ αυτό το σχολείο διδάσκεται η τουρκική γλώσσα!

1.- Παραβιάζεται η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που κυρώθηκε με το νόμο 2101/1992. Στο άρθρο 30, η Σύμβαση αναφέρει ως υποχρέωση της Ελλάδος, ότι δεν μπορεί να στερήσει το δικαίωμα παιδιών που ανήκουν σε μειονότητες, να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα.

2.- Παραβιάζεται το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που κυρώθηκε με το νόμο 2462/1997. Το Σύμφωνο τούτο προβλέπει στο άρθρο 27, ότι, “στα Κράτη όπου υπάρχουν εθνοτικές, θρησκευτικές ή γλωσσικές μειονότητες, τα πρόσωπα που ανήκουν σε αυτές, δεν μπορούν να στερηθούν του δικαιώματος να έχουν, από κοινού με τα άλλα μέλη της ομάδας τους, τη δική τους πολιτιστική ζωή, να εκδηλώνουν και να ασκούν τη δική τους θρησκεία ή να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα”.

Περιορίζομαι να αναφέρω τις δύο παραπάνω διεθνείς συνθήκες, που έχουν καταστεί μέρος της ελληνικής έννομης τάξης και με τις οποίες ενισχύονται οι ρυθμίσεις της Συνθήκης της Λοζάνης, που αναφέρονται στην μειονοτική εκπαίδευση στην Θράκη. Η απαξία, που τείνει προς την καταδίκη του μειονοτικού σχολείου, ας μην κρύβουμε το κεφάλι στην άμμο σαν την στρουθοκάμηλο, οδηγεί στην κατάργηση της διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας και επομένως καθιστά την Ελληνική Δημοκρατία παραβάτη διεθνών συνθηκών, διακρατικών συμφωνιών και χώρα, που αν και μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμφανίζεται να κινείται εκτός του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, όσον αφορά την στέρηση θεμελιώδους δικαιώματος της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, η οποία γλωσσικά τουλάχιστον είναι τουρκική!

Κατά τη συζήτηση στη Βουλή της επίμαχης τροπολογίας επί του νομοσχεδίου για την αναβάθμιση του σχολείου, που τελικά εισήγαγε το άρθρο 179 στο νόμο που έχει εκδοθεί, από τους τρεις Θρακιώτες μειονοτικούς βουλευτές, μόνον ο Ιλχάν Αχμέτ, Βουλευτής Ροδόπης, κατήγγειλε το απαράδεκτο περιεχόμενο της τροπολογίας! Όσο δε για το σχόλιο, του προεδρεύοντα της Βουλής στη συνεδρίαση εκείνη, Νικήτα Κακλαμάνη, σε όσα υποστήριξε ο Ιλχάν Αχμέτ, μάλλον δυστυχώς, ο κ. Κακλαμάνης δεν είναι επαρκώς ενημερωμένο, όσον αφορά την ελληνορθόδοξη μειονοτική εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη. Αλλιώς θα γνώριζε, ότι το μειονοτικό Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης, πέραν της απρόσκοπτης σχολικής δραστηριότητάς του, κάθε χρόνο φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις του το Φεστιβάλ Χορωδιών και Παραδοσιακών Χορών, με τη συμμετοχή ομίλων και σχημάτων από την Ελλάδα.

©Γιώργος Δούδος, Αύγουστος 2021