Hanefi mezhebinde, yengeç, kalamar, karides ve midye yenebilir mi?

Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, “Yengeç, kalamar, ıstakoz, karides, midye, kurbağa vb. gibi deniz ürünleri yenilebilir mi?” sorusuna cevapta, Hanefi mezhebi için bu çeşit deniz ürünlerinin haram olduğunu belirtti.

Yanıtta, Hanefi mezhebine sadece balıkların helal olduğu belirtilirken, Şafii mezhebine ise aslen suda yaşayabilen ama karada da yaşayabilen türlerin haram olduğu yorumu yapıldı.

Türk Diyanet İşleri’nin internet sitesinde yaptığı açıklama şöyle oldu: 

“Kur’an-ı Kerim’de, denizden elde edilecek yiyeceklerin helal olduğu bildirildi. (Mâide, 5/96; Fâtır, 35/12). Hz. Peygamber de (s.a.s.), ‘Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir.’ (Ebû Dâvud, Tahâret 41) buyurdu. Hanefi mezhebi, zikredilen naslarda helal olduğu belirtilen ‘deniz hayvanları’ ifadesi ile balık türünün kastedildiği, dolayısıyla balık sınıfına girmeyecek midye, karides, kalamar, yengeç, ıstakoz gibi deniz hayvanlarının helal olmadığı görüşünü benimsemiştir (Kâsânî, Bedâi’, V, 35).

Şafii mezhebinde, konu ile ilgili şöyle bir ayrım yapılmıştır: Deniz canlıları sadece suda yaşayabiliyor veya sudan çıktığında boğazlanmış hayvan gibi kısa sürede ölüyorsa, şekline ve de ölüm durumuna bakılmaksızın yenmesi helaldir.

Ancak aslen suda yaşayan fakat karada yaşayabilme özelliğine de sahip olan hayvanlara gelince bunlardan eti yenilen kara hayvanlarına benzeyenlerin yenmesi, boğazlanması şartı ile helal, eti yenmeyenlere benzeyenlerin yenmesi ise haramdır. Buna göre kurbağa, yengeç, kaplumbağa veya su yılanının yenmesi helal değildir (Remlî Nihayetu’l-Muhtac, VIII, 113,150-152.).”