Otizm nedir ve ne zaman belli olur?

Otizm 18 aydan itibaren belirtilerin gözlendiği önemli bir nöro-gelişimsel bozukluktur.

Genelde sosyal iletişim kurma, tekrarlayan davranışlar, konuşma ve vücut dili okuma gibi problemlerle ortaya çıkabilen otizmin bir çok alt türü vardır. ABD’de her 59 çocuktan 1’inde otizmin etkileri görülebilmektedir.

Otizm toplumda yeterince bilinmediğinden, otizmli bireyler toplum dahil pek çok zorlukla mücadele etmek zorunda kalıyor. Otizm spektrum bozukluğundan dolayı uyku bozuklukları, mental sağlık problemleri, anksiyete, depresyon ve dikkat problemleri yaşanabilir.

Otizmin belirtileri genelde 2-3 yaşlarında kendini gösterse de, en erken 18 aylıkken teşhis konulabilmektedir. Araştırmalar erken teşhisin otizmli bireyler için pozitif getirileri olduğunu göstermektedir. Az sayıdaki olguda kısa süreli ve erken başlanan eğitim ile tanının tamamen yok olduğu saptanmıştır. Büyük kısmında ise uzun yıllar eğitimin devamı gereklidir. Çocuğun zekasının normal olması, belirtilerin hafif olması ve 6 yaşından önce konuşma becerisinin gelişmesi iyi prognostik belirleyicilerdir. Bilimsel çalışmalarda diyet tedavisi, hiperbarik oksijen tedavisi, ağır metalden arındırma ve nörofeedback gibi yöntemlerin etkinliğinin olmadığı saptanmıştır.

Aynı şekilde dil gelişiminde bebeğinizin 1 yaşında bir kelimelik, 2 yaşında iki kelimelik cümleler söyleyebilmesi normal gelişim basamaklarındandır. Eğer çocuğunuz sizinle hiç göz teması kurmuyorsa, ismiyle seslendiğinizde size bakmıyorsa, 8. aydan sonra beklenilen yabancı kaygısı oluşmamışsa ve dil gelişiminde aksaklıklar varsa mutlaka bir çocuk psikiyatrisi uzmanından yardım almalısınız.
Eğer otizmli çocuklar erken yaşta eğitim alırlarsa topluma kolaylıkla kazandırılabilir. Tabi bu konuda toplum bilinci de oldukça önemlidir. Otizmli bireyler aynı zamanda fotoğrafik hafızaya sahip olabilir, gördükleri şeyleri sanki bilgisayara kaydeder gibi kaydedebilirler. Aynı zamanda Asperger sendromu gibi bazı otizm türlerinde , insan üstü yetenekler sergileyebilirler.

Rain Man (Yağmur Adam) filmini izleyenler bilir. Bu filmde Dustin Hoffman otizmli bir bireyi oynamaktadır. Yaşam boyu izole bir şekilde yaşayan ama inanılmaz bir hafızaya ve matematiksel zekaya sahip olan otizmli bir bireyi canlandırmaktadır. Aslında canlandırdığı birey gerçek hayatta Kim Peek adlı bir otistik savanttan ilham almıştır.

Kim Peek kimdir?

Kim Peek o kadar yeteneklidir ki, aynı anda iki sayfayı(her gözü bir sayfa) okuyabiliyor ve noktası virgülüne kadar o anda hafızasına alabiliyordu. 2009’ da ölen Kim Peek NASA’nın da ilgisini çeken dahiler arasında geçiyordu. Kim Peek’in 12.000’ den fazla kitabı ,hafızasında tuttuğundan sanki ayaklı bir kütüphane gibiydi. İşte Kim Peek gibi inanılmaz yeteneklere sahip otizmliler, insan beyninin gerçekten ne kadar inanılmaz olduğunu gösteriyor.. NASA Kim Peek gibi sıradışı dahileri ışıktan hızlı giden uzay gemileri için kullanabileceğini , çözülemeyen problemleri çözebileceklerini düşünüyordu. İşte inanılmaz sayısal yeteneklere tüm dünyada otizmli bireyler vardır. Eğitimle sosyal hayata kazandırılabilecek otizmli bireyler için toplumsal bilinç kazanılması şarttır.

Hatta ABD’de bu inanılmaz otizmli bireyleri son teknoloji görevlerde çalıştırmak için projeler gerçekleştiriliyor. Uzun sözün kısası otizm bir hastalık değil, bir farkındalıktır. Otizmli bireyleri anlamak, onların ailelerine yardımcı olmak, her vatandaşın görevidir.