«Η εκτός σχεδίου δόμηση και τα φαραωνικά έργα δεν είναι η λύση»

Την απόσυρση της υπό κατάθεση ρύθμισης, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα συνέχισης της εκτός σχεδίου δόμησης, ζητούν με κοινή ανακοίνωσή τους 12 περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Eνώ έντεκα εξ αυτών «χτυπούν» για άλλη μια φορά «καμπανάκι» για έργα που εξαγγέλλονται από την κυβέρνηση, υπό το βάρος της ασύλληπτης καταστροφής σε Θεσσαλία και στον Έβρο. Οι οργανώσεις καταγγέλλουν ότι τα έργα αυτά είναι «βιαστικά» και βρίσκονται «σε λανθασμένη βάση».

«Επιχειρώντας να απαντήσει στις καταστροφές, η κυβέρνηση ανακοινώνει βιαστικά παρεμβάσεις που εστιάζουν στην καταστολή και αντιμετώπιση των καταστροφών όταν αυτές ξεσπάσουν, ενώ σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής προωθεί τις πλέον καταστροφικές και περιβαλλοντικά οπισθοδρομικές πολιτικές», αναφέρουν οι οργανώσεις.

Προσθέτουν ότι από τον περασμένο Μάιο έχει ξεκινήσει «με προκλητική αδιαφάνεια, σχεδιασμός για αναβίωση του τραγικά επικίνδυνου και δημαγωγικά παραπλανητικού φαραωνικού έργου της εκτροπής του Αχελώου, που αν είχε ολοκληρωθεί θα επιδείνωνε ακόμα περισσότερο την καταστροφή που συντελέστηκε», προειδοποιούν.

Οι οργανώσεις αναρωτιούνται «πόσο πιο λάθος μπορεί να κατευθύνεται η χώρα, όταν η επιστημονική κοινότητα εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία προειδοποιεί με βεβαιότητα ότι αυτές οι καταστροφές δεν είναι πλέον φαινόμενα χιλιετίας, αλλά θα γίνουν νέα κανονικότητα εάν δεν αντιμετωπιστούν με έγκαιρο και σωστό σχεδιασμό και με αποτελεσματικές λύσεις που προσφέρουν τα υγιή και ανθεκτικά φυσικά οικοσυστήματα»;

Επισημαίνουν ότι η κλιματική κρίση είναι μια πραγματικότητα που ξεσκεπάζει με τον πιο σκληρό τρόπο τις αδυναμίες της χώρας και την ανετοιμότητα απέναντι στις επιπτώσεις για τις οποίες μας έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει η επιστήμη.

Οι οργανώσεις τονίζουν ότι καθοριστική προτεραιότητα θα πρέπει να είναι ο επανασχεδιασμός πολιτικών και μέτρων με στόχο την ενίσχυση της οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής ανθεκτικότητας της χώρας απέναντι στη νέα, διόλου ευοίωνη κανονικότητα. Αυτό σημαίνει στην πράξη τα εξής:

Κατά απόλυτη προτεραιότητα σχεδιασμός και υλοποίηση, με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα, έργων αποκατάστασης των υδάτινων συστημάτων (ποτάμια, υγρότοποι, πλημμυρικά πεδία, παρόχθια δάση) και των ζωτικής σημασίας αντιπλημμυρικών τους λειτουργιών, όχι μόνο στη Θεσσαλία αλλά σε ολόκληρη τη χώρα.

Μετατόπιση της έμφασης από την καταστολή στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών μέσα από εθνικό σχεδιασμό για ολοκληρωμένη δασική διαχείριση, με διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, και ισχυρή κοινωνική συμμετοχή.

Ολοκλήρωση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής και αντιμετώπισης πλημμυρών, με κάλυψη ολόκληρης της χώρας και με ισχυρό προσανατολισμό προς την ανάλυση σεναρίων ακραίων κλιματικών καταστροφών. Πρέπει επιτέλους η χώρα μας να σταματήσει να παραβιάζει τόσο κραυγαλέα το περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ!

Ολοκλήρωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία αποτελεί εστία μόνο καταστροφών και αποδυναμώνει τις προοπτικές της χώρας για κλιματική θωράκιση και ανθεκτικότητα.

Άμεση και οριστική παύση κάθε σχεδιασμού για το «αναχρονιστικό και καταστροφικό έργο» της εκτροπής του Αχελώου, η οποία εάν είχε ολοκληρωθεί με μεγάλη βεβαιότητα θα επιδείνωνε την ήδη δραματική καταστροφή.

Συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης, με άμεση ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση των προεδρικών διαταγμάτων για όλες τις περιοχές Natura 2000 και των μέτρων διατήρησης και διαχείρισης. Οι οργανώσεις θυμίζουν της χώρας μας από το Δικαστήριο της ΕΕ, το 2020, λόγω της συνεχιζόμενης από το 2012 παραβίασης από την Ελλάδα της υποχρέωσης καθορισμού των αναγκαίων μέτρων και στόχων διατήρησης για προστατευόμενα είδη και οικοτόπους στις περιοχές Natura 2000.

«Για την Ελλάδα, και για κάθε χώρα και κοινωνία που θα αναμετρηθεί με την κλιματική κρίση μέσα στα επόμενα χρόνια, σωτήριος μονόδρομος είναι η μεγάλης κλίμακας αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων που αποτελούν τις αποδεδειγμένα πιο αποτελεσματικές ασπίδες προστασίας των ανθρώπινων κοινωνιών, καταλήγουν αναδεικνύοντας επίσης την ανάγκη για ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ενεργοποίησης των τοπικών κοινοτήτων, αλλά και σεβασμό στην ανεξαρτησία και το κύρος των επιστημονικών φορέων.

Οι οργανώσεις που υπογράφουν την ανακοίνωση είναι:

• ΑΝΙΜΑ
• ΑΡΧΕΛΩΝ
• Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
• Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
• Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
• Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών
• Καλλιστώ
• Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
• Greenpeace
• MEDASSET
• WWF Ελλάς

Η εκτός σχεδίου δόμηση

Για μια ελληνική ιδιαιτερότητα, η οποία δεν απαντάται σε κανένα άλλο ευρωπαικό κράτος και εκτός από την περιβαλλοντική υποβάθμιση που προκαλεί, αυξάνει και την τρωτότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σε φυσικές καταστροφές και γενικότερα στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, χάριν μικροπολιτικών εξυπηρετήσεων, κάνουν λόγο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις σχολιάζοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή ρύθμιση, η οποία θα επιτρέπει την κατά περίπτωση δόμηση εκτός σχεδίου, έως ότου ολοκληρωθούν τα υπό εκπόνηση και χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ειδικά και Τοπικά Πολεοδομικά Σχεδία.

«Η Ελλάδα εξακολουθεί να ανέχεται τη συνεχή καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος μέσω διαφόρων μικροπολιτικών εξυπηρετήσεων με εγκληματική αδιαφορία», υπογραμμίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προσθέτοντας ότι τόσο οι πρόσφατες, όσο και η αναμενόμενη νομοθετική πρωτοβουλία, αποτελούν αμφίβολης αποτελεσματικότητας ακροβασίες που δεν στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και επιχειρούν απλώς να παρακάμψουν τη νομολογία.

Υπενθυμίζεται πως το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με τις 176/2023, 992/2023, 1206/2023 αποφάσεις του επαναβεβαίωσε πάγια νομολογία του υπέρ της ανάγκης σχεδιασμού και της αρχής ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυνάμενη και να απαγορεύεται ολικά ή μερικά ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής.

Οι περιβαλλοντικοί φορείς ξεκαθαρίζουν πως η δραστική διασφάλιση του φυσικού πλούτου της χώρας προϋποθέτει τον άμεσο και δραστικό περιορισμό της δόμησης εκτός σχεδίου, σε συμμόρφωση και με τις αποφάσεις του ΣτΕ, ενώ ζητούν την «άμεση κατάργηση της ακατανόητης δυνατότητας της εκτός σχεδίου δόμησης και την βελτίωση των ειδικών αδειοδοτικών καθεστώτων για οικιστική ανάπτυξη στην ύπαιθρο, βάσει των αρχών της αειφορίας, της συνταγματικής επιταγής για συνεισφορά της ιδιοκτησίας στην πολεοδομική ενεργοποίηση και του ορθολογικού χωρικού σχεδιασμού».

Οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις που υπογράφουν:

• 1. ΑΝΙΜΑ
• 2. ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ
• 3. ΑΡΧΕΛΩΝ
• 4. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
• 5. Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
• 6. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
• 7. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
• 8. Καλλιστώ
• 9. Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
• 10. Greenpeace
• 11. MEDASSET
• 12. WWF Ελλάς