Μουσουλμάνοι της Θράκης που «ξαφνικά» θέλουν τη Σαρία όταν πρόκειται για υποθέσεις κληρονομιάς στην οικογένεια τους!

Φαίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα η διάσταση του προβλήματος με τις κληρονομικές υποθέσεις όταν τα μέλη της Μειονότητας που στην καθημερινή τους ζωή δεν βιώνουν σύμφωνα με όσα προβλέπει η Σαρία αλλά όταν πρόκειται για κληρονομιές και περιουσίες κατόπιν συζητήσεων που έχουν με τους δικηγόρους τους ξαφνικά «θυμούνται» τη Σαρία και προσφεύγουν στα δικαστήρια!

Ενώ τα δικαστήρια της Θράκης αποδέχονται τις διαθήκες για κληρονομιές των μελών της Μειονότητα που έχουν συνταχθεί σε συμβολαιογράφο, είναι γνωστό πως ο Άρειος Πάγος αναιρεί αυτές τις αποφάσεις και εκδίδει αποφάσεις που αναφέρουν ότι οι Μουσουλμάνοι υποχρεωτικά πρέπει να μοιράσουν τις κληρονομιές τους σύμφωνα με τη Σαρία.

Ακολουθεί σχετικό δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδα «Χρόνος»:

Μία δικαστική απόφαση που προστατεύει από τη Σαρία τη διαθήκη μουσουλμάνας, μέλους της μειονότητας της Θράκης, εξέδωσε πρόσφατα δικαστήριο στη Ροδόπη. Μία υπόθεση με ενδιαφέρον, που προηγήθηκε των εξαγγελιών Τσίπρα από την Κομοτηνή για τον Ισλαμικό Νόμο και τις δικαιοδοσίες των μουφτήδων, απασχόλησε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης. Το Πολυμελές Πρωτοδικείο συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, με την απόφαση αυτού να εκδίδεται τον Μάιο του 2017.

Η επιλογή, μίας Ελληνίδας υπηκόου, μουσουλμάνας στο θρήσκευμα και μέλους της θρησκευτικής μειονότητας της Θράκης, κατοίκου οικισμού του Δήμου Ιάσμου, να απευθυνθεί σε συμβολαιογράφο και να ζητήσει τη σύνταξη δημόσιας διαθήκης, κληρονομώντας τα περιουσιακά της στοιχεία στα ανίψια της και όχι στον γιο της, ήταν η αφορμή για να φτάσει η υπόθεση στη δικαιοσύνη. Ήταν ο γιος της που στράφηκε στη δικαιοσύνη σε χρόνο μεταγενέστερο του θανάτου της, ο οποίος συνέβη τον Αύγουστο του 2013. Στην αγωγή που κατέθεσε ο γιος της θανούσας υποστήριζε ότι η μητέρα του οδηγήθηκε στη σύνταξη της εν λόγω διαθήκης λόγω πλάνης. Επικουρικά όμως – και εδώ έγκειται το ενδιαφέρον σε σχέση με τη Σαρία –  ζητούσε να αναγνωρισθεί η ακυρότητα της διαθήκης καθόσον η μητέρα του ως μουσουλμάνα Ελληνίδα υπήκοος υπαγόταν στις διατάξεις του Ιερού Δικαίου – φεραϊζ – βάση του οποίου είναι η εξ αδιαθέτου διαδοχή μη προβλεπόμενης της κληρονομικής διαδοχής εκ διαθήκης κατά τον Αστικό Κώδικα.  Σημειώνεται ότι μουσουλμανικό κληρονομικό δίκαιο (φεραϊζ) προβλέπει κατά βάση μόνο την εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή και δεν αναγνωρίζει τη σύνταξη διαθήκης. Οι λόγοι της κληρονομικής διαδοχής είναι η εξ αίματος συγγένεια, ο γάμος και η επιτροπεία.

Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΙΕΡΟ ΔΙΚΑΙΟ-ΦΕΡΑΪΖ

Το πως το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης θέτει ένα πλέγμα προστασίας γύρω από τη διαθήκη της μουσουλμάνας από τη Ροδόπη σε σχέση με τη διατάξεις του Ιερού Δικαίου – φεραϊζ αναφέρεται στην απόφαση, όπου επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: “Κατά το ισχύον δίκαιο, δηλαδή κατ’ άρθρο 5 παρ. 2 ν. 1920/1991, ο μουφτής λειτουργεί ως ιεροδίκης μεταξύ άλλων και επί υποθέσεων κληρονομικού δικαίου, όταν πρόκειται για ζητήματα ισλαμικών διαθηκών και εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής, εφόσον οι σχέσεις αυτές διέπονται από τον ιερό μουσουλμανικό νόμο. Η χρήστη της υποθετικής πρότασης “εφόσον οι σχέσεις αυτές διέπονται από τον ιερό μουσουλμανικό νόμο” σημαίνει ότι ο νομοθέτης γνωρίζει και αποδέχεται το ενδεχόμενο ότι οι κληρονομικές σχέσεις των Ελλήνων μουσουλμάνων δεν διέπονται πάντοτε από τον ιερό μουσουλμανικό νόμο, αλλά είναι δυνατόν ενίοτε να διέπονται από τον Αστικό Κώδικα.

Οι ισλαμικές διαθήκες διέπονται από το φεραϊζ λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους, όμως οι ρυθμιζόμενες από τον Αστικό Κώδικα διαθήκες δεν διέπονται από το φεραϊζ και συνεπώς δεν επιτρέπεται ο δικαστικός τους έλεγχος με βάση τους κανόνες αυτού. Επομένως είναι δυνατόν Έλληνας μουσουλμάνος, ασχέτως αν ανήκει ή όχι στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, να επιλέξει να συντάξει δημόσια διαθήκη κατά τις διατάξεις των άρθρων 1724 επ. Αστικού Κώδικα. Η διαθήκη αυτή επιφέρει έννομες συνέπειες, όπως κάθε άλλη νομίμως συνταγείσα διαθήκη. Στην περίπτωση αυτή τα κάθε είδους ελαττώματα της δήλωσης βουλήσεως του διαθέτη κρίνονται δυνάμει των διατάξεων του Αστικού Κώδικα και όχι δυνάμει του ιερού μουσουλμανικού νόμου. Επομένως η διαθήκη αυτή δεν είναι δυνατόν να ακυρωθεί ή να αναγνωρισθεί ότι δεν επιφέρει έννομες συνέπειες, επειδή και μόνο αντιβαίνει στην προαναφερθείσα απαγόρευση σύνταξης διαθήκης που διέπει το φεραϊζ…”

“…Επιπλέον πρέπει να τονιστεί ότι η διατήρηση της ισχύος του ιερού μουσουλμανικού νόμου και της δικαιοδοτικής αρμοδιότητας του μουφτή με τις προαναφερθείσες διατάξεις οφείλεται στη βούληση του νομοθέτη να προστατεύσει την ιδιαίτερη θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Σκοπός του νομοθέτη δεν ήταν η στέρηση των αστικών δικαιωμάτων των μελών της μειονότητας, αλλά η υποβοήθηση τους στη διατήρηση ορισμένων κανόνων δικαίου που άπτονται της προσωπικής και οικογενειακής τους κατάστασης και των κληρονομικών σχέσεών τους. Βεβαίως, τα φυσικά πρόσωπα δεν δύνανται να επιλέγουν μεταξύ περισσότερων δικαίων το δίκαιο που θα ρυθμίζει τις προσωπικές και κληρονομικές τους σχέσεις, όπως αντιθέτως ισχύει με τις συμβατικές σχέσεις, πλην όμως οι μουσουλμάνοι πολίτες της ελληνικής επικράτειας, ανεξαρτήτως αν κατοικούν ή όχι στη Θράκη έχουν όλα τα ατομικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το δικαίωμα της διάθεσης της περιουσίας μετά θάνατον.

Όταν επιθυμούν να ασκήσουν αυτό το αστικής φύσης δικαίωμα που παρέχεται αδιακρίτως σε όλους τους Έλληνες πολίτες, δεν επιτρέπεται η στέρησή του με την αιτιολογία ότι η κληρονομικές σχέσεις διέπονται από το φεραϊζ. Η εφαρμογή του φεραϊζ στα ανωτέρα πρόσωπα με τρόπο, ώστε να απαγορεύεται η διάθεση της περιουσίας τους μετά θάνατον, εισάγει ανεπίτρεπτη δυσμενή διάκριση λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, δεδομένου ότι, αν γινόταν δεκτή αυτή η απαγόρευση, τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας θα στερούνταν ένα αστικό δικαίωμα, το οποίο απολαμβάνουν οι λοιποί πολίτες, αποκλειστικά και μόνο λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, ανεξάρτητα αν αυτοί θέλουν ή πιστεύουν στη θρησκεία τους…”

ΤΙ ΛΕΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ

Περαιτέρω και σε σχέση με την Συνθήκη της Λωζάνης η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης αναφέρει: “…Το γεγονός ότι η εφαρμογή του ιερού μουσουλμανικού νόμου καλύπτεται νομικά και από το διεθνές δίκαιο και ειδικότερα από τα άρθρα 42 και 45 της Συνθήκης της Λωζάνης δεν είναι δυνατόν να οδηγήσει στην ερμηνεία και εφαρμογή του φεραϊζ κατά τρόπου που οδηγεί στην περιστολή ατομικών δικαιωμάτων των Ελλήνων μουσουλμάνων, διότι ο σκοπός της Συνθήκης αυτής ήταν ο αντίθετος, δηλαδή η ενίσχυση της μειονότητας, και όχι η στέρηση των αστικής φύσης δικαιωμάτων από τα μέλη της.

Η ερμηνεία της Συνθήκης της Λωζάνης προς την κατεύθυνση της απαγόρευσης των προστατευόμενων από αυτή προσώπων να διαχειρίζονται ελεύθερα την περιουσία τους και ειδικότερα να καθορίζουν τους κληρονόμους τους έχει ως συνέπεια την κατάργηση βασικών ελευθεριών και επομένως άγει στο αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώχτηκε με την υπογραφή της. Μετά ταύτα, εφόσον Έλληνας πολίτης, μουσουλμάνος το θρήσκευμα, μέλος ή μη της θρησκευτικής μειονότητας της Θράκης επιλέγει να απευθυνθεί σε συμβολαιογράφο και να ζητήσει τη σύνταξη δημόσιας διαθήκης, υποδηλώνοντας σιωπηρώς την επιθυμία του για μη υπαγωγή του στον ιερό μουσουλμανικό νόμο, ασκεί νομίμως το δικαίωμά του να διαθέσει την περιουσία του μετά θάνατον υπό τους ίδιους όρους, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες, αποκλείεται η ακύρωση της διαθήκης, η αναγνώριση της ακυρότητας της ή της μη επέλευσης έννομων συνεπειών από αυτήν ως απαγορευμένης από τον ιερό μουσουλμανικό νόμο, διότι το αντίθετο θα συνιστούσε εσφαλμένη ερμηνεία του άρθρου 5 παρ. 2 ν. 1920/1991 και παραβίαση των άρθρων 4, παρ. 2,5 παρ. 1,2 και 13 παρ. 1 του Συντάγματος όσο και των άρθρων 14 της ΕΣΔΑ και 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αυτής”.

Η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης καταλήγει στο ότι: “Η επιλογή της εν λόγω διαθέτιδος, Ελληνίδας υπηκόου, μουσουλμάνας στο θρήσκευμα και μέλους της θρησκευτικής μειονότητας της Θράκης, να απευθυνθεί σε συμβολαιογράφο και να ζητήσει τη σύνταξη δημόσιας διαθήκης, επιλέγοντας ελεύθερα να καθορίσει αυτήν τον τρόπο και τα πρόσωπα στα οποία επιθυμούσε να περιέλθει η περιουσία της, συνιστά κατά τα εκτιθέμενα στην ως άνω νομική σκέψη νομικό δικαίωμά της να διαθέσει την περιουσία μετά θάνατον υπό τους ίδιους όρους, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες πολίτες. Διαφορετικά, θα στερούνταν αποκλειστικά και μόνο λόγω της θρησκευτικής της συνείδησης ένα αστικής φύσης δικαίωμα. Συνεπώς, η αναγνώριση της ως άνω δημόσιας διαθήκης ως απαγορευμένης από τον Ιερό Μουσουλμανικό Νόμο αποκλείεται ως αντικείμενη στις προαναφερθείσες διατάξεις”.

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΑΡΙΑ

Η οικογενειακή ιστορία που έφτασε στη δικαιοσύνη εξαιτίας μίας διαθήκης ανάγεται χρονικά στην 1 Αυγούστου 2013 όταν και απεβίωσε στην Αλεξανδρούπολη, σε ηλικίας 65 ετών, η μητέρα του ενάγοντος, κάτοικος οικισμού του Δήμου Ιάσμου. Πριν τον θάνατο της η γυναίκα με δημόσια διαθήκη της που συντάχθηκε ενώπιον συμβολαιογράφου της Κομοτηνής, εγκατέστησε κληρονόμους της τα δύο παιδιά της αδελφής της. Ειδικότερα, σύμφωνα με την διαθήκη “Στα ανίψια μου (παιδιά της αδελφής μου) που με προσέχουν και με φροντίζουν, αφήνω κοινώς, αδιαιρέτως και κατά ίση μοίρα: 1) ένα οικόπεδο με των επ’ αυτού κτισμάτων έκτασης πεντακοσίων τετραγωνικών μέτρων (500 τ.μ.) περίπου και 2) αγρό έκτασης έξι χιλιάδων διακοσίων τετραγωνικών μέτρων (6.200 τ.μ.)”. Η κληρονομούμενη απέκλεισε τον ενάγοντα γιο της, που ήταν ο μοναδικός εξ αδιαθέτου συγγενής της, με την εξής διάταξη που μνημονεύεται στην ανωτέρω διαθήκη της “Στο γιο μου δεν αφήνω κάτι γιατί του έχω ήδη δώσει ένα σπίτι στην Τουρκία που θεωρώ ότι καλύπτει τη νόμιμη μοίρα του και γιατί καμία βοήθεια δεν μου προσφέρει ούτε ενδιαφέρεται για εμένα”. Η κληρονομούμενη ζούσε μόνη της στον οικισμό του Δήμου Ιάσμου.

Περίπου ένα χρόνο πριν από τον θάνατό της αντιμετώπισε προβλήματα υγείας και χρειαζόταν την βοήθεια τρίτου προσώπου. Για το λόγο αυτό εγκαταστάθηκε στην οικία της η αδελφή της, μητέρα των ανιψιών της, η οποία και ανέλαβε τη φροντίδα της. Παράλληλα κοντά της ήταν και τα ανίψια της, τα οποία την στήριζαν στο μέτρο που τους το επέτρεπαν οι οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις τους. Για το λόγο αυτό, η γυναίκα εγκατέστησε κληρονόμους της τα ανίψια της. Αντίθετα, ο γιος της, ζούσε στην Τουρκία, δεν την επισκεπτόταν και δεν επεδείκνυε ενδιαφέρον γι’ αυτή. Τα παραπάνω κατέθεσε με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα μάρτυρας, η οποία ήταν φίλη και γειτόνισσα της θανούσας και διατηρούσαν στενές σχέσεις και η οποία γνώριζε από την ίδια τη θανούσα ότι είχε αγοράσει ακίνητο στο γιο της στην Τουρκία και στενοχωρήθηκε πολύ όταν έμαθε ότι αυτός το εκμίσθωσε.

Ο λόγος που η θανούσα δεν εγκατέστησε τον γιο της κληρονόμο της οφείλεται και στο γεγονός ότι όπως αναγράφεται στην παραπάνω διαθήκη “καμία βοήθεια δε μου προσφέρει ούτε ενδιαφέρεται για εμένα” ενώ για τα ανίψια της αναφέρει “στα ανίψια μου… που με προσέχουν και με φροντίζουν…”. Προκύπτει, δηλαδή, με σαφήνεια από τη διαθήκη της θανούσας ότι επιθυμούσε να εγκαταστήσει κληρονόμους της τα ανίψια της που τη φρόντιζαν”.

Το δικαστήριο απέρριψε τόσο τον ισχυρισμό ότι η διαθήκη υπήρξε προϊόν πλάνης, όσο και το ότι η διαθήκη πρέπει να κριθεί ως άκυρη με βάση τις διατάξεις του Ιερού Δικαίου – φεραϊζ. Επομένως, η αγωγή του γιου για τη διαθήκη της μητέρας του απορρίφθηκε ως αβάσιμη από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης.