Seçim olsa ne olurdu?

Kathimerini gazetesinde Kostantinos Zoulas’ın imzasıyla çıkan “Sonraki günün seçim senaryoları” adlı analizin azınlıkça ekibi tarafından yapılan Türkçe çevirisi şöyle:

Ekim ayında bütçe yazılırken hükümetin 2017 yılının hiçbir mali hedefini tutturamadığını, kreditörlerin baskısıyla yeni acil önlemler açıkladığını ve seçime sürüklendiğini varsayalım. Seçimlerin de mesela Ocak ayında yapıldığını ve ND’nin oyların %37’sini, SYRIZA’nın %26’sını, PASOK-DİMAR, KKE ve ALTIN ŞAFAK’ın %8’ini ve %3’le kıl payı parlamentoya girmeyi başaran iki partinin (örneğin EK ve Zoi Konstandopulu’nun partisi) olduğunu varsayalım.

Böyle bir durumda parlamentodaki sandalye dağılımı ne olurdu biliyor musunuz? ND 149, SYRIZA 69, PASOK-DİMAR, KKE ve ALTIN ŞAFAK 22’şer ve iki küçük parti de 8’er sandalye alırdı. Şimdi de bu durumda ne olacağına bakalım.

Kiryakos Mitsotakis hükümet kurma yetkisini alırdı ancak diğer partilerden hiçbiri onunla koalisyona gitmeyi kabul etmezdi. Sadece yeni önlemlerin yükünü sırtlamamak için değil, aynı zamanda herkesin bildiği ancak kimsenin itiraf etmediği başka bir nedenden dolayı. Tsipras ve muhtemelen Gennimata ile Leventis de yeniden seçime gidilmesini tercih ederlerdi. Çünkü yeni seçimlerin salt çoğunluk sitemiyle yapılacağını ve dolayısıyla ND karşısında güçlerini arttırabileceklerini biliyorlar.

Daha da iyi anlaşılması için muhalefetin Yunanistan’ı yeniden seçime götürmesi ve partilerin bir önceki seçimlele aynı oyları alması durumunda ne olacağına bakalım. ND Partisi %37 ile 112 sandalyede sınırlı kalır, aksine SYRIZA %26 ile 80, PASOK, KKE ve ALTIN ŞAFAK 26’şar, Leventis ve Zoi Konstandopulu’nun partileri de 10’ar sandalye alırdı.

Eğer sandalye sayılarını hesaplarsanız, bu senaryoda hükümetin sadece ve sadece ND ile SYRIZA’nın koalisyona gitmesiyle kurulabileceği sonucuna kolayca varabilirsiniz. Zira salt çoğunluk sisteminde Kiryakos Mitsotakis iktidar kurmak için gerekli olan 151 sandalye sayısına Gennimata ve Leventis’le işbirliğine gitse dahi ulaşamayacaktır. Bu şekilde mevcut iktidarın ülkenin gidişatını dikkate almadan her şekilde işlerin içinde olma yönündeki planı da ifşa edilmektedir.

Yukarıda belirtilen senaryonun yaşanmasının imkânsız olduğunu düşünenler, galiba gerçekten korkunç olan şeyin farkına varmış değiller. Eğer bir sonraki seçimlerde ND çok az bir farkla da olsa tek başına iktidara gelemezse, ülke önümüzdeki birçok yıl için benzeri görülmemiş ve çoğunluk yerine azınlığın söz sahibi olacağı bir siyasi durumun içinde mahsur kalma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu da, SYRIZA’nın arzuladığı gibi ister istemez seçimleri kazanan partiyi, seçimde ikinci gelen partiyle işbirliğine zorlayan salt çoğunluk sistemi uygulanırsa yaşanacak. Çünkü bu sistemle hükümet kurulması için gerekli sandalye sayısına – hatta birinci ve üçüncü partilerin işbirliğine gitmesi durumunda bile – ulaşılamayacak.

Doğal olarak seçim yasasının nasıl değiştiğini hatırlamayan okurlarımız için anayasanın ilgili maddesini tekrar etmemiz yeterli olacaktır. İlgili madde ülkenin seçim sisteminin değişmesi için ya 200 oy ya da önümüzdeki seçimlerden itibaren değil de bir sonraki seçimlerden itibaren değişmesi için (SYRIZA ve ANEL’in yaptığı gibi) 151 milletvekilinin oyunun gerektiğini öngörmektedir.

Öyleyse önümüzdeki seçimlerde ND yeniden tek başına seçim sistemini değiştirecek 151 oya ulaşamazsa, ülke salt çoğunluk sisteminde mahsur kalacak, çünkü bundan böyle bir partinin tek başına iktidara gelmesi imkânsız olacak.

Bunun son yüzyılda Yunanistan’da iki kez yaşandığını ve sonuçlarının ülke için felaket olduğunu not etmek gerekir. Biri 1989 diğeri de 1936 yılında olmuştu. Bu yüzden okuduğunuz öngörünün tutmaması dileğiyle.