İstanbul’dan Yunanistan’a taşınmak zorunda kalan spor kulübü: AEK

Onedio editörü Enver Koparmal’ın hazırladığı dosyada İstanbul’da kurulup Yunanistan’a göç eden AEK’nın tarihçesi aktarılıyor.

Enver Koparmal’ın haberi şöyle:

Türkiye’de kurulup göç etmek zorunda kalan spor kulübünün hikayesi…

Pera Kulübü, 1914 yılında Kostas Vasiliadis ve birkaç arkadaşının girişimiyle, İstanbul’daki Rum azınlıklarının kulübü olarak kuruldu.

I. Dünya Savaşı sırasında pek faaliyet göstermeyen Pera Kulübü, İstanbul’un İşgali sırasında İstanbul Pazar Ligi’ne dahil oldu.

1919-22 yılları arasında işgal kuvvetlerinin kulübe müsamaha gösterdiği gerekçesiyle pek çok maçı olaylı geçti.

Türk Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması ve işgal durumunun ortadan kalkması ile tedirgin olan Pera takımı Aralık ayında bir Avrupa turnesine çıktı. Atina karmasını mağlup eden Pera, Fransa’ya geçip Marsilya karmasını da mağlup etti.

Fransa’da İstanbul şampiyonu unvanını kullandıkları öğrenilince FIFA’ya yapılan şikayet üzerine Fransa Federasyonu kalan maçları iptal eder. Bunun üzerine Pera takımı Türkiye’ye dönmemeye karar verir.

Oyuncuların bir kısmı Fransa’da kalsa da Yunanistan’a göç edenler 1924 yılında “Athlitiki Enosis Konstantinoupoleos yani AEK” takımını kurarlar. Türkçesi ise İstanbul Spor Birliği’dir. Takımın rengi ise Pera Kulübü’nün rengi olan sarı siyah olur.

Bu sırada Pera Kulübü ise 1923’te Beyoğlu Spor Kulübü olarak yoluna devam ederek uzun yıllar İstanbul Ligi ve Süper Lig’de mücadele etti. 1964’ten itibaren düşüşe geçen Beyoğluspor, 1987 yılında küme düştükten sonra bir daha profesyonel liglerde yer alamadı.

Günümüzde hâlâ Pera Kulübün amblemini kullanan Beyoğluspor, İstanbul Rumları’nın en büyük spor kulübü. Kıbrıs’taki olayların ateşlendiği 1950’lerin sonuna kadar İstanbul’un en önemli kulüplerinden olan Beyoğlu, bu yıllarda Kıbrıs bahanesiyle azınlıkların sindirilmesinden çok etkilendi.

Beyoğlu’nda oynamayan Rum futbolcular da birer birer dışlandılar. Yordan ve Sofiyanidis’in AEK’e transferi ve sudan sebeplerle vatandaşlıktan çıkarılmaları, Lefter’in futbolu bırakması, bu efsane futbolcuya ellinci kez millî formayı giyen ilk oyuncu olduğu için söz verilen ödüllerin verilmemesi, Güney Afrika’da teknik direktörlük yapmasının engellenmesi hep bu dönemdeydi.

AEK, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin en iyi olduğu 1950’lerde Türkiye’ye onlarca kez geldi. Üç büyüklerle ve Beyoğluspor’la maçlar yaptı. Sahaya Türkiye bayrağı ile çıktı.

Kıbrıs olaylarının 1960’ların sonunda iyice şiddetlenmesi, akan kanın durdurulamaması, iki tarafta da artan milliyetçilik Türkiye’yle Yunanistan arasındaki tüm sportif ilişkileri kopardı. Beyoğluspor eriyip giderken AEK de Türkiye’ye gelmemeye başladı. İstanbul’da kurulan ve şehirdeki tarihi üç büyüklerden bile eski olan bir kulüp, Avrupa’daki herhangi bir yabancı kulüp hâlini aldı.
Beyoğluspor bir başarı yakalayamazken AEK ise Yunanistan’ın büyük spor kulüplerinden biri oldu.

Son olarak 24 senenin ardından 2018 yılında şampiyon olan AEK, Yunanistan Ligi’nde toplam 12 şampiyonluğu bulunmakta. Avrupa Kupalarındaki en büyük başarısı ise 1976 yılında Juventus’a elendiği UEFA Kupası yarı finalidir.

Onedio/Enver Koparmal