Soykırıma uğrayan Selanikli Yahudiler anıldı! 93 yaşında yaşadıklarını anlattı!

93 yaşında olan Selanik Yahudilerinden Moshe Aelion toplama kamplarında katledilen 50 bin Yunan vatandaşı Yahudi için Selanik’te düzenlenen anma etkinliğine katıldı.

Aelion ilk kez İsrail’den 2013 yılında memleketi Selanik’te Nazi katliamı kurbanları anısına düzenlenen ilk anma etkinliği ve gösterilerine katılarak diğer göstericilerle birlikte “Bir Daha Asla” diye haykırmıştı.

18 Mart 2018 Pazar günü düzenlenen anma etkinliğine katılan ve oldukça sarsıcı bir hayat hikayesine sahip olan Aelion “Holokost sırasında yaşananların insanların vicdanlarında hiçbir zaman unutulmaması gerektiğinin önemli olduğuna yıllardır inanıyorum. Bu nedenle hayatta kalmayı başaran diğer Yahudiler gibi ben de yaşadığım sürece başıma gelenleri anlatmaya karar verdim” ifadelerini kullandı.

Selanik’ten Nazi toplama kampına

25 Şubat 1925 Selanik doğumlu olan Moshe Aelion, ebeveynleri Eli ve Rahil ve kendinden bir buçuk yaş küçük olan kız kardeşi Nina ile Selanik’te dedelerine ait evde yaşıyormuş. Almanlar Selanik’e girdiklerinde daha çocuk yaşta olan Aelion, Nazilerin Yahudilere yaptıklarını duydukları için korkmaya başladıklarını anlatıyor.

1942 Temmuzunda Almanlar Selanik’teki 18-45 yaş aralığındaki Yahudileri Eleftheria Meydanında topladıklarında, 17,5 yaşında olduğu için kurtulmayı başaran Aelion “2-3 saat sonra Almanların topladıkları Yahudileri dövmeye başladıklarını, su vermediklerini ve egzersiz yaptırdıklarını duyduk. Yeni bir şeylerin olduğunu anladık. Gerçekten de birkaç gün sonra birçoğunu alıp Yunanistan’ın farklı bölgelerinde zorunlu işlerde çalıştırmaya başladılar. İki ay boyunca Yahudilere yönelik düşmanca muameleler birbirini izliyordu” diye anımsıyor ve azınlıkça’nın aktardığına göre şöyle devam ediyor:

“Yahudilerin kalmasına izin verilen beş bölge (getto) belirlediler. Giysilerimizin sol bölümüne sarı bir yıldız dikmemizi zorunlu kıldılar. Ev ve dükkanlarımızı işaretlememizi emrettiler. Yahudi öğrencilerin okula gitmesini yasakladılar ve Yahudileri Polonya’ya götüreceklerini açıkladılar”.

15 Mart 1943 tarihinde Yahudileri taşıyan ilk “ölüm treni” Nazi kamplarına ulaşmak üzere Selanik’ten yola çıkarken, Aelion ailesinin bulunduğu tren bir ay sonra yola çıkmıştı. “6 gün 6 gece vagonlarda kapalı olarak seyahat ettik. Bizim vagonda 80’den fazla kişiydik. İçeriye ışık vagonun iki ucunda bulunan küçük pencerelerden ancak girebiliyordu” ifadelerini kullanan Aelion Atina Haber Ajansına verdiği demeçte “İkiye bölünmüş bir varil tuvalet olarak kullanılıyordu. Yiyecek dağıtılmıyordu. 2-3 günde bir, bir istasyonda duruyorduk ve su doldurmamıza izin veriliyordu. Varil de o zaman boşaltılıyordu. Ölen olursa onu vagon dışında bırakıp ailesini seyahate devam etmek zorunda bırakıyorlardı. Tüm bunlar iyiye işaret değildi ve kısa sürede sona ereceğini umut ediyorduk” diye ölüm kamplarına doğru yaptıkları yolculuğu anlatıyor.

Altıncı günün sonunda varacakları yere ulaştıklarında Krakov’a ulaştıklarını sandıklarını kaydeden Aelion “çizgili giysili insanları gördüklerinde ve bu insanların şiddet zoruyla gruplara ayrıldığına şahit olduklarında işlerin farklı olduğunu” anladıklarını dile getiriyor.

Kız kardeşini ölüme gönderen karar

Kendilerine aile fertlerinin birbirlerinden ayrılmasının emredildiğini anlatan Moshe Aelion “Ben amcamla bir gruptaydım, dedem yaşlılarla ve kadınlar birlikteydi. Sadece benden küçük olan kız kardeşimle ilgili çekinceliydik. Sonunda onun ailenin diğer kadınlarıyla gitmesini söyledik. Bu kararımızla onu anında ölüme mahkum ettiğimizi bilmiyorduk” diyor.  Çünkü iki ay sonra Auschwitz’de bir araya geldikleri bir sınıf arkadaşı kendisine acı haberi şu sözlerle veriyordu: “Trenle buraya ulaştığımız gece ailelerimizi öldürdüler ve yaktılar”.

Babası Alanların Selanik’e girmesinden birkaç gün sonra 1941 yılında ölmüştü. Moshe Aellion böylece annesini ve kız kardeşini de kaybediyordu. Ancak kız kardeşinin ölümü onu çok etkilemişti. Kardeşine “La Djovinika al Lager” (Lager kampındaki kız) adıyla yazdığı şarkıda “canavar insanlar onu Lager’e getirdiklerinde ateşlerde yaktılar” sözlerine yer veriyordu.

Auschwitz’de bir Polonyalı mahkuma Yunanca öğrettiğini anlatan Moshe Aellion “Hastaneye kulağımla ilgili bir rahatsızlık için gittiğimde o rahiple karşılaştım. Latince öğretiyordu ve benden kendisine Yunanca öğretmemi istedi. Burada Lager’de mi diye sordum. Sonra da bir buçuk yıl boyunca kendisine ders verdim. Her dersin sonunda bana bir parça ekmek veya başka bir yiyecek veriyordu” diye anlatıyor. O ekmekleri amcasıyla paylaşan Aellion, amcasının eşini ve çocuğunu kaybetmenin verdiği acıyla bunalım geçirdiğini ve kısa süre içerisinde son olarak amcasını da kaybederek tek başına kaldığını ifade ediyor.

Nazilerin kendilerini sürüklediği ölüm yolculuğundan 1945 yılının Ocak ayında sağ kurtulmayı başaran Aelion Mauthausen ve Melk’ten geçtikten sonra Ebense kampına ulaştığını hatırlarken “orada öyle bir durumla karşılaştık ki, insan aklı daha kötüsünü hayal bile edemez” diyor. Ne var ki Aellion o kamptan özgürlüğüne kavuşmuş. Herkesin tanklara koşup dokunmayı istediği günü bugün gibi hatırlıyor. “Bir tankın anteninde küçük bir bayrak gördüm. Mürettebattan biri Yunan kökenliydi. Birçok Yunan bu tankın etrafında toplandık. Bir anda Yunan milli marşını duyduk. Her ne kadar fiziken çok zor durumda olsak bile, artık özgürdük!” ifadelerini kullanıyor.

Bugün için 93’ünde olan Selanikli Moshe Allion insanlığın Holokost’a benzer bir vahşeti yeniden yaşamaması için başından geçenleri son nefesine kadar anlatmaya kararlı.