Koronavirüs taşıyıp, hastalık belirtisi göstermiyor olabilir miyim?

Dünyayı saran ve neredeyse her ülkede sokağa çıkma yasaklarına varan sert önlemlerin alınmasına neden olan ölümcül koronavirüs salgını ile ilgili bilim insanlarının çalışmaları sürüyor.

Yeni tip Koronavirüs’ün (Kovid-19) kuru öksürük ve yüksek ateş gibi bazı belli semptomları olsa da, virüsü kapan kimi insanlarda ise bu belirtiler baş göstermiyor veya çok hafif bir grip gibi geçirip iyileşiyorlar.

The Guardian gazetesi, koronavirüs’le ilgili merak edilen yedi soruyu Columbia Üniversitesi Irving’den Dr David Buchholz’a ve Massachusetts Devlet Hastanesi’nden Dr William Hillmann’a sordu.

Sorular ve cevaplar şöyle:

1- Birinin geçmişte Kovid-19 geçirip geçirmediğini anlamanın bir yolu var mı?

Dr William Hillmann: Şu anda bunu belirleyebilecek bir test yok. Geçmiş enfeksiyonları tespit edebilmek için bir antikor testi üzerinde çalışıyoruz ancak bu henüz hazır değil. Emin olmanın tek yolu virüs taşırken test olmak ve testin pozitif çıkması.

2- Hastalığı geçirmiş ve semptom göstermemiş olabilir miyim?

Hillmann: Koronavirüsün aslında çok geniş bir semptom spektrumu var; virüse yakalanan bazı kişiler hiç semptom göstermiyor ve kaptığından bile haberdar olmuyor. Bazı insanlar nezle benzeri semptomlar gösteriyor; akan burun, konjesyon ve boğaz ağrısı gibi. Bazıları ise daha grip benzeri semptomlar gösteriyor; yüksek ateş, kas ağrıları, nefes darlığı ve öksürük. Hastalığı çok ağır geçirip solunum yetmezliği çekenler de var, bu kişiler yoğun bakım ünitelerinde tutuluyor. (The Guardian’ın notu: Son çalışmalar tat ve koku kaybının da Kovid-19 semptomu olduğunu gösteriyor)

3- Hastaların yüzde kaçı semptom göstermiyor?

Dr David Buchholz: New York’ta şu anda sadece en ciddi hastalara test yapıyoruz. O yüzden bir fikrimiz yok. Ancak İzlanda’da nüfusun büyük bir bölümüne test yapıldı ve sonuçları pozitif çıkanların yüzde 50’sinin semptom göstermediği görüldü.

4- Semptom göstermeyen insanlar da virüsü bulaştırabiliyor mu?

Semptom göstermeyen insanların büyük bir bölümü virüsü bir süreliğine bulaştırabiliyor. Sadece şu anda bulunduğumuz noktada bu sürenin uzunluğunu bilmiyoruz, çünkü asemptomatik enfeksiyonları inceleyebilecek türde testlerimiz yok.

İnsanlar semptom gösterir hale geldiklerinde bulaşıcı hâle geliyorlar. Genelde semptom göstermeden bir-iki gün de virüsü bulaştırabiliyorlar.

5- Biri daha önce hastalandığını düşünüyorsa ancak emin değilse, daha farklı davranmalı mı?

Buchholz: Hepimiz rol model olmalıyız. Hepimiz aynı gemide isek, hepimiz sosyal mesafelemeye devam etmeliyiz.

Hillmann: Semptomları gösterip, test yapılıp kesin tanı konulmadıysa bilmesinin hiçbir yolu olmayacağı için ben hiç geçirmemiş gibi davranırdım. Hepimizin yapması gerekeni yapın; sosyal mesafeyi koruyun ve el hijyeninize özen gösterin.

6- Sadece bir nezle olma ihtimali olsa da, geçirdiğimi düşünüyorsam temasa geçtiğim insanlara söylemek gibi bir etik sorumluluğum var mı?

Buchholz: Ben kesinlikle söylerdim. Ben New York’tayım ve hastalık kesinlikle biz fark etmeden önce halkın arasındaydı. O yüzden son 14 günde geçirdiğimi düşünüyorsam ailemi, yakın arkadaşlarımı, belki yanında çalıştığı kişiyi uyarırdım. 14 günden fazla olduysa zaten ciddi anlamda virüse maruz kalsalardı hastalanırlardı.

Hillmann: Her birey, doğru olduğunu düşündüğü şeyi yapmalı. Eğer teşhis konduysa, söylemeniz gerektiği konusunda biraz daha kararlı olabilirim.

7- Bir kere koronavirüs Kovid-19 geçirdiysem tekrar geçirebilir miyim?

Buchholz: Birinin hastalığı iki kez geçirdiğine dair bir kanıt bulunmuyor. Normal bir bağışıklık sistemine sahip kişiler iyileştikten sonra uzun süre Kovid-19’a karşı bağışıklı kazanıyor; en az bir yıl, belki de ömür boyu.