Σούρα Αν Νισά, εδάφιο (άγιατ) 34 Ιερό Κοράνιο.
Νομιμοποιούνται οι άνδρες Μουσουλμάνοι
να ασκούν βία κατά των γυναικών τους;

Ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐλεήμονος καί φιλανθρώπου

Το Κοράνιo για τους Μουσουλμάνους είναι ο Λόγος του Θεού, που αποκαλύφθηκε σε μια περίοδο είκοσι τριών ετών της προφητικής αποστολής του Προφήτη Μωάμεθ μέσω του Αρχαγγέλου Γαβριήλ. Το νόημα, η γλώσσα, κάθε λέξη και γράμμα στο Κοράνιο, ο ήχος που ακούγεται κατά την απαγγελία του και το κείμενο του Κορανίου, όπως είναι γραμμένο σε διάφορες επιφάνειες (πέτρα, δέρμα, πάπυρος, χαρτί κ.ά.) θεωρούνται ιερά. Το Κοράνιο είναι το θεμέλιο της ζωής των Μουσουλμάνων, σε κάθε γωνιά του κόσμου, όπως και του ισλαμικού πολιτισμού σε όλες τις πτυχές του. Το κείμενο του Κορανίου έχει διατυπωθεί στην κλασική αραβική γλώσσα, κάτι που δυσκολεύει την κατανόηση των εννοιών του σε έναν Άραβα ή γνώστη της σύγχρονης αραβικής γλώσσας.

Το Ραμαζάνι είναι ο ιερός μήνας για τους Μουσουλμάνους, χωρίς εξαίρεση ως προς την παράδοση που ακολουθούν. Είναι μια περίοδος του χρόνου αφιερωμένη στην αποκάλυψη του ιερού Κορανίου προς την ανθρωπότητα. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η νηστεία του μήνα του Ραμαζανιού, δεν θα πρέπει να εκληφθεί σαν μια θρησκευτική τυπολατρία ευσέβειας, αλλά σαν κλήση των ανθρώπων να κενωθούν από όλα τα περιττά βάρη που μας αλλοτριώνουν την ύπαρξη και ταυτόχρονα η εκζήτηση της μετάνοιας (μεταστροφής του νου και της καρδιάς), στην οποία το Κοράνιο αφιερώνει την ένατη σούρα ‘αλ Τάουμπα’.

Διανύοντας το Ραμαζάνι του έτους 1443 από Εγίρας (2022), είναι κατάλληλη περίοδος για να θιχτεί ένα ζωτικό ζήτημα της εποχής μας, όπως και κάθε εποχής, του παρελθόντος και του μέλλοντας, παντού στον κόσμο. Πρόκειται για το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας, με θύματα τις γυναίκες συζύγους ή συντρόφους και θύτες τους άνδρες και την σύνδεση αυτού του φαινομένου με το Κοράνιο! Και το όλο ζήτημα προβάλλεται, ως έκφραση μετάνοιας (tawbah) για την συνεχιζόμενη δυστυχώς επί αιώνες, υποβάθμιση της θέσης της γυναίκας, σε αντίθεση με όσα το ιερό Βιβλίο και την παρερμηνεία, που παρέχει το δικαίωμα στους άνδρες να ασκούν βία και χειροδικία σε βάρος των γυναικών τους.

Επί δέκα τέσσερις και παραπάνω αιώνες, οι Μουσουλμάνοι άνδρες παρερμηνεύουν πεισματικά ένα εδάφιο του Κορανίου (σούρα 4 εδάφιο 34) και επιτρέπουν στον εαυτό τους να βιαιοπραγεί σε βάρος των γυναικών! Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα σύμφωνα με την έγκυρη άποψη σημαντικών ερμηνευτών του Κορανίου, αλλά και δικαστών που εφαρμόζουν το δίκαιο που πηγάζει από την Σαρί’α. Το αν ο ξυλοδαρμός μιας γυναίκας από τον άνδρα της είναι ελαφρύς ή πιο σκληρός, νομίζω πως δεν έχει καμιά σημασία.

Οι παραδοσιακοί και κατά κανόνα συντηρητικοί ερμηνευτές του ιερού Κορανίου, προσδίδουν στο εδάφιο 34  της σούρα “Αν Νισά” (4), όπως και μεταφραστές, που αποδίδουν τις έννοιες του ιερού κειμένου από την αραβική σε άλλες γλώσσες ως  εξής, λαμβάνοντας υπόψη σ’ αυτήν την δημοσίευση, την απόδοση στην ελληνική γλώσσα: “…Όσο για τις γυναίκες που φοβάστε για την παρακοή τους, συμβουλέψτε τες πρώτα, έπειτα αρνηθείτε να μοιραστείτε μαζί τους το κρεβάτι τους και τέλος, να τις δείρετε ελαφριά…”.

Παραθέτω το ίδιο απόσπασμα της σούρας “Αν Νισά” από μια άλλη απόδοση του ιερού Βιβλίου στην ελληνική γλώσσα: “…Όσο για τις γυναίκες εκείνες, που για λογαριασμό τους φοβάστε την απιστία και κακή διαγωγή, συμβουλέψτε τες πρώτα, έπειτα αρνηθείτε να μοιραστείτε μαζί τους το κρεβάτι τους και τέλος να τις δείρετε ελαφριά…”.

Μία εξαιρετικά διαδεδομένη απόδοση του Κορανίου στην αγγλική γλώσσα, αποδεκτή από συντηρητικούς μουσουλμανικούς κύκλους είναι η Sahih International Translation. Η μετάφραση αυτή έχει γίνει από τρεις Αμερικανίδες γυναίκες, προσήλυτες στο Ισλάμ και έχει εκδοθεί στην Σαουδική Αραβία από τον εκδοτικό οίκο Abul Qasim. Το απόσπασμα του Κορανίου 4:34 της αγγλικής απόδοσης από την πιο πάνω μετάφραση στα ελληνικά διατυπώνεται ως εξής: “… Αλλά αυτές τις συζύγους, που φοβάστε την αλαζονεία τους, πρώτα συμβουλέψτε τις, αν επιμείνουν εγκαταλείψτε τις στο κρεβάτι τους και τέλος, χτυπήστε τις…”.

Το παραπάνω απόσπασμα από το εδάφιο 34 της σούρα “Αν Νισά” του  Κορανίου, έχει διχάσει του ερμηνευτές του ιερού Βιβλίου, μεταξύ των παραδοσιακών και συντηρητικών Μουσουλμάνων, που δέχονται σαν δικαίωμα των ανδρών την χρήση βίας εναντίον των γυναικών τους, αν αποδειχθούν ανυπάκουες και εκείνων που θεωρούν ζωτικό θέμα, οι έννοιες του Κορανίου, να γίνονται κατανοητές, έτσι ώστε να είναι επίκαιρες με την εποχή και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Οι ερμηνευτές της δεύτερης κατηγορίας χαρακτηρίζονται ως μεταρρυθμιστές.

 Μια Αμερικανίδα Μουσουλμάνα, η Laleh Bakhtiar, εκπόνησε μια αξιόλογη και σημαντική, κατά τη γνώμη μου, απόδοση του ιερού Κορανίου από  την αραβική στην αγγλική γλώσσα. Έδωσε τον τίτλο στο έργο της “The Sublime Quran”, που προέρχεται από το ίδιο το Κοράνιο, (al qur’an al azīm, σούρα 15:87). 

Πρέπει να επισημανθεί με εξαιρετική επίταση, ότι καμιά απόδοση του  Κορανίου σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, δεν μπορεί να συγκριθεί σε ομορφιά και ύφος με το πρωτότυπο στην αραβική γλώσσα. 

Η  Laleh Bakhtiar, υπογραμμίζει στον πρόλογο του έργου της τα εξής: “… η μετάφραση ενός ιερού κειμένου δεν θα ισοδυναμεί ποτέ με το πρωτότυπο. Παρόλα αυτά πρέπει να πληρούνται ορισμένα κριτήρια…. Η αραβική γλώσσα είναι πολύ πιο ακριβής από ό,τι δείχνουν οι σημερινές μεταφράσεις (του Κορανίου) και ο Θεός έχει χρησιμοποιήσει μια διαφορετική λέξη σε κάθε περίπτωση. Επομένως, μια μετάφραση θα πρέπει να κάνει το ίδιο στο μέτρο του δυνατού, προκειμένου να δώσει στον αγγλόφωνο αναγνώστη, όσο το δυνατόν περισσότερη αίσθηση του βάθους του Κορανίου”.

Η απόδοση του αραβικού κειμένου του Κορανίου στην αγγλική γλώσσα από την Bakhtiar πέραν των άλλων χαρακτηριστικών που την διακρίνουν, αποδίδει το απόσπασμα του κεφαλαίου 4 εδάφιο 34 κατά τρόπο, που δείχνει γνώση της αραβικής γλώσσας, πίστη και υπακοή στην σοφία του Θεού και επιστροφή στην αρχέτυπη ερμηνεία του ιερού κειμένου. Αντικαθιστά την απόδοση “χτυπήστε” ή “δείρετε ελαφριά” τις γυναίκες, που είδαμε προηγουμένως, με την απόδοση “να φύγετε”.

Στα ελληνικά, η απόδοση από το Sublime Quran του επίμαχου κορανικού αποσπάσματος είναι: “Για τις γυναίκες που φοβάστε την ανυπακοή τους, πρώτα συμβουλέψτε τες, κατόπιν αφήστε τες μόνες στο κρεβάτι που κοιμoύνται και μετά φύγετε από κοντά τους”.

Η απόδοση του ρήματος της αραβικής γλώσσας iḍrib στο εδάφιο 34 της σούρας 4 στην αγγλική γλώσσα, ως “to separate” (να χωρίσεις) ή “to go away” (να φύγεις μακριά), δεν είναι αυθαίρετο τόλμημα της Bakhtiar. Όπως και η ίδια αναφέρει στην εισαγωγή του έργου της, σημαντικοί Μουσουλμάνοι ερμηνευτές του Κορανίου αλλά και δικαστές κατά την ισλαμική δικαιοταξία, αποδέχονται ως ορθή αυτήν την ερμηνευτική προσέγγιση, αρνούμενοι τη νομιμοποίηση της χειροδικίας των ανδρών σε βάρος των γυναικών της. Πρόκειται για τους Abdul Hamid A. Abu Sulayman, τον Αγιατολλάχ Makarim Shirazi, τον Hujjat al Islam Misbahzadeh και τον Hullat al Islam Musavi Lari. Μάλιστα ο Musavi Lari είχε υποστηρίξει, ότι αν ένας άνδρας, επικαλούμενος το Κοράνιο χτυπήσει τη γυναίκας του, τότε θα έπρεπε να καταβάλει αποζημίωση για την εξιλέωσή του (kafarah), γιατί έχει πληγώσει την αξιοπρέπεια της γυναίκας του. 

Στο εξαιρετικού ενδιαφέροντος έργο της Amina Wadud Qur’an and Woman (Oxford University Press 1999) και στις σελίδες 66 έως 78 γίνεται μια ενδελεχής ερμηνευτική προσέγγιση σε λέξεις που απαντώνται στο εδάφιο 34 της σούρα 4 του Κορανίου.

Από όσα έχουν εκτεθεί πιο πάνω, μπορεί εύλογα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι το Κοράνιο που επιτρέπει την βία κατά των γυναικών, αλλά οι ερμηνευτές του, αδιάφορο από τους τίτλους που φέρουν, που είτε έχουν κάνει λάθος, είτε εν γνώσει τους επέλεξαν αυτή την ερμηνεία, κάτω από την βαθιά επιρροή της πατριαρχίας. Τέτοιες ερμηνείες που προκαλούν αρνητικές πολιτιστικές επιδράσεις, είναι ανάγκη να παύσουν να υιοθετούνται από τη Ούμμα (οικουμενική μουσουλμανική Κοινότητα). Από την άλλη μεριά, έχουμε υποχρέωση να δεχθούμε χωρίς επιφυλάξεις, ότι η ερμηνεία του Κορανίου, που γίνεται σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη εποχή, δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα θέματα με το ίδιο πνεύμα σε όλες τις εποχές. Η ερμηνευτική μέθοδος του Κορανίου, οφείλει να λαμβάνει υπόψη την “ιστορικότητα”, με την έννοια, ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η χρονική περίοδος της αποκάλυψης ορισμένων εδαφίων του ιερού Βιβλίου. Οι Μουσουλμάνοι άντρες, έχουν καταστήσει  τις γυναίκες τους υποχείρια, παραβιάζοντας τις φωτεινές οδηγίες του Κορανίου, αλλά και την παράδοση (sunnah) του Προφήτη Μωάμεθ, είθε η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού να τον σκεπάζουν, που είναι θησαυρισμένη στις συλλογές των αυθεντικών χαντίθ. 

Η αγάπη των Μουσουλμάνων για τον Προφήτη, είθε να τον σκεπάζουν η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού, του προσδίδουν την αξία, ότι ενόσω ζούσε ήταν το ζωντανό Κοράνιο. Γι’ αυτό το λόγο και η παράδοση από την ζωή, όπως και τα λόγια του αγαπημένου Προφήτη, που μας άφησε παρακαταθήκη (συλλογές χαντίθ) έχουν τόση αξία. Από την ζωή του Προφήτη δεν υπάρχει καμιά απολύτως μαρτυρία, ότι ο ίδιος είχε ασκήσει βία σε βάρος οποιασδήποτε από τις συζύγους του, ακόμα και σε περιπτώσεις που του είχαν προκαλέσει θλίψη ή στεναχώριες!

Ατό το Ραμαζάνι, οφείλουμε απέναντι στον Αλλάχ και στις συνειδήσεις μας, να είμαστε ειλικρινείς και δίκαιοι και να παραδεχτούμε, με χαρά την αλήθεια, ότι οι γυναίκες δεν είναι κατώτερες από τους άνδρες σε καμιά περίπτωση. Ότι οι γυναίκες είναι άξιες κάθε σεβασμού και αναγνώρισης της αξιοπρέπειάς τους από τους άνδρες. Και τέλος, ότι οι άνδρες δεν έχουμε δικαίωμα, επικαλούμενοι μάλιστα το Κοράνιο ή τις στρεβλές γνώμες Ιμάμηδων ή Ουλεμάδων, πως δήθεν μπορούμε να ασκούμε βία σε βάρος των γυναικών.

Ο Αλλάχ γνωρίζει καλύτερα! 

©Αλή Οσμάν Ουαντούντ
15, μήνας Ραμαζάν 1443
16 Απριλίου 2022

1. Σύμφωνα με στοιχεία της επιστημονικής έρευνας, η απόδοση του “μπισμιλλάχαρραχμάναρραχίμ” (της ‘μπασμάλα’) σε άλλη γλώσσα πέραν της αραβικής, έγινε στην ελληνική, με την διατύπωση αυτή, όπως και της ομολογίας πίστης του Ισλάμ (της ‘σιαχάντα’). Διασώθηκε σε πάπυρο της εποχής των Ομεϋαδών και φυλάσσεται στην Αίγυπτο ( Mélanges Jean Gascou textes et études papyrologiques. Édités par Jean-Luc Fournet & Arietta Papaconstantinou, σσ. 117 και επ.).
2. Το Ιερό Κοράνιο και μετάφραση των Εννοιών του στην ελληνική γλώσσα. Συγκρότημα του Βασιλιά Φαχντ, Μεδίνα, Σαουδική Αραβία.
3. Το Ιερό Κοράνιο στα αραβικά και ελληνικά με πρωτοβουλία και δαπάναις Ιωάννου Σ. Λάτση, Αθήνα 1978
4.   Emily Assami, Mary Kennedy και Amatullah Bantley.
5. “The Sublime Quran” μπορεί να αποδοθεί στην ελληνική ως ‘το Ύψιστο Κοράνιο’.
6. Αυτό βέβαια ισχύει για όλα τα ιερά κείμενα της ανθρώπινης κληρονομιάς. Καμιά μετάφρασή τους δεν μπορεί να συγκριθεί με το αρχέτυπο, είτε πρόκειται για την εβραϊκή Βίβλο, είτε για την ελληνική Καινή Διαθήκη, είτε για το Κοράνιο. 
7. The Sublime Quran, translated by Laleh Bakhtiar, 6th Edition, 2009. 
8. “And those  whose resistance you fear, then admonish them and abandon them in their sleeping places and go away from them”. The Sublime Quran, 6th Edition 2009.
9. Muhammad Aqeel Khan, Muhammad Zubair, Abida Hassan: Male Superiority in Quran: A Critical Appraisal. Global Political Review Vol. III, No II (Fall 2018) σσ.98-104.
10.     Όλα σχεδόν τα κράτη, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, έχουν νομικές προβλέψεις για την αποτροπή της βίας κατά των γυναικών εκ μέρους των ανδρών τους. Παρόλα αυτά, η βία κατά των γυναικών είναι μια οδυνηρή πραγματικότητα…. Στην Ελλάδα ισχύει ο νόμος 3500/2006, με διάφορες τροποποιήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και προβλέπει ποινικές και αστικές κυρώσεις για όσους μετέρχονται βία εντός της οικογένειάς τους.